Last Updated:
May 5, 2025

Click here to submit your article
ભક્તચિંતામણિ
Per Page :

ભક્તચિંતામણિ પ્રકરણ:- ૧ર૧

પૂર્વછાયો- ગાઉં ભક્ત ગુજરાતના, જેના પ્રેમનો નહિ પાર । ભાવ ભક્તિ અતિ ઘણી, વળી નિયમ ધારી નરનાર ।।૧।। પ્રકટ પુરૂષોત્તમને મળી, વળી થયાં પૂરણકામ । એવાં જન પાવનનાં, હવે લખું કાંયેક નામ ।।૨।। ચોપાઇ- ધન્ય જેતલપુરના જન, જીયાં હરિએ કર્યા જગન । તિયાં જે જે રહ્યા હરિજન, તેને જાણવા પરમ પાવન ।।૩।। પટેલ ભક્ત ગંગાદાસ નામ, પ્રભુદાસ આસજી અકામ । ભક્ત કાકુજી ભિખારીદાસ, પીતાંબર ભજે અવિનાશ ।।૪।। જોયતાદાસ જીવણ કહીએ, કૃષ્ણદાસ કાશીદાસ લહીએ । ભક્ત ખોડો નથુ પુંજોભાઇ, એહઆદિ પટેલ કહેવાઇ ।।૫।। દ્વિજ ભક્ત ઉભે આશારામ, જન દેવરામ દયારામ । ઉગરચંદ ને બેચરભાઇ, બાઇ રળીયાત હર્ખબાઇ ।।૬।। ક્ષત્રિ વાલોભાઇ હરિજન, ઠાર લવજી જીવો પાવન । માળી માણ્યકશા ને કુબેર, ભક્ત ઘેલો ખરો નહિ ફેર ।।૭।। એહ આદિ છે જન અપાર, વસે જેતલપુર મોઝાર । પટેલ ભક્ત વેણીભાઇ કહીએ, લાલદાસ કાળીદાસ લહીએ ।।૮।। ગોપાળ હાંસજી હરિજન, હરખા આદિ છે ભક્ત પાવન । દ્વિજ ભગો ને ખુશાલભાઇ, એહાદિ જન અસલાલીમાંઇ ।।૯।। ક્ષત્રિ ભગુજી માલજી લહીએ, નથુજી દેવોજી જેઠીજી કહીએ । પટેલ જેઠો દાજી ને દેસાઇ, નરોત્તમ ને નથુ કહેવાઇ ।।૧૦।। સુંદર ભક્ત છે સોની ઝવેર, ઠાર મોરાર વસૈયે ઘર । કણબી ભક્ત છે જેસંગભાઇ, રૂગનાથદાસ સુખબાઇ ।।૧૧।। બાપુ ધીરો કાશી ને દેસાઇ, વસે ભક્ત નવાગામ માંઇ । ભક્ત કણબી કહીએ કાકુજી, મકન […] read more
0 Views : 126

ભક્તચિંતામણિ પ્રકરણ:- ૧રર

પૂર્વછાયો- ચવું જન ચડોતરનાં, જેનાં ઉજજવળ અંતઃકરણ । તન મન ધન અર્પણ કરી, થયાં સ્વામી શ્રીજીને શરણ ।।૧।। ભાવ ભક્તિ ઉરે અતિ, એકમનાં નર ને નાર । પુરૂષોત્તમ પ્રકટ ર્સ્પિશ, ઉતર્યા ભવપાર ।।૨।। જેને એક હરિનો આશરો, તેહ વિના બીજું હરામ । એવા જન પાવનનાં, હવે લખું કાંયેક નામ ।।૩।। ચોપાઇ- વંદુ વરતાલનાં હરિજન, અતિ પવિત્ર પરમ પાવન । જીયાં હરિએ કરી બહુ લીલા, લઇ સંત સતસંગી ભેળા ।।૪।। પટેલ ભક્ત મોટેરા બાપુજી, રણછોડે લીધા હરિ ભજી । બેચર દાજી ને જેસંગભાઇ, મુળજી ને રાયજી કહેવાઇ ।।૫।। દો ભાઇજી દાદોભાઇ કહીએ, જોરો નરશી નરોત્તમ લહીએ । કાનદાસ ડુંગર ને દલો, શામળ હરિ ધોરી મીઠો ભલો ।।૬।। લાલદાસ આદિ હરિજન, પટેલ વાલુ કંકુબા પાવન । દ્વિજ વનમાળી હરિદાસ, બા અવલને પ્રભુની આશ ।।૭।। નકિ ભક્ત નારણગર બાવો, જેણે કર્યો કુળનો અભાવો । પ્રેમી ભક્ત પગી ધન્ય ધન્ય, જનમાં શિરોમણિ જોબન ।।૮।। સુંદર ખોડો જુસોને વખતો, જગો ભવાન જખતો હમતો । ઉજમ અમરા આદિ કોળીભાઇ, જન એક રળિયાત બાઇ ।।૯।। રઘો બેચર વાસણ ઠાર, બાઇ કંકુયે તજયો સંસાર । ઠકર ઉકા આદિ બહુ કહીએ, શૂદ્ર શવાદિ વરતાલે લહીએ ।।૧૦।। કોળી ભક્ત તખો આસકરણ, જેઠો બાદર હરિને શરણ । ઝાલો જાલ્યમભક્ત ભાઇજી, જગ આશ આસજીયે તજી ।।૧૧।। માનબા જીતબા હરિજન, નવલબા પ્રાણબા પાવન […] read more
0 Views : 124

ભક્તચિંતામણિ પ્રકરણ:- ૧ર૩

પૂર્વછાયો- બહુ ભક્ત બારાંમધ્યે, જન જાણે સરવે રીત । સત્ય અસત્યને ઓળખી, કરી પુરૂષોત્તમશું પ્રીત ।।૧।। એવા જન અમળનાં, કરૂં કાંયક નામ ઉચ્ચાર । સુણતામાં સુખ ઉપજે, સહુ સાંભળજયો કરી પ્યાર ।।૨।। ચોપાઇ- ધન્ય ક્ષત્રિભક્ત જીજીભાઇ, જેની પ્રીત અતિ પ્રભુમાંઇ । ભક્ત પુંજોજી અમરસિંગ, વિસાભાઇને હરિનો રંગ ।।૩।। અભેરાજ મોડજી રૂપોજી, અલુભાઇ અમરશી ખોડોજી । કણબી ભક્ત છે ઉત્તમરામ, સખીદાસ થોભણદાસ નામ ।।૪।। દાજી આદિ બીજા બહુ જન, ગામ ગુડેલે કરે ભજન । દ્વિજભક્ત રૂપો નરભેરામ, ભાટ ધનુ રહે ખંભાત ગામ ।।૫।। ક્ષત્રિભક્ત પથો બનેસંગ, કાન મોટભાને સતસંગ । એહાદિ જન આખોલ્યમાંઇ, તામસામાં ક્ષત્રિ હઠીભાઇ ।।૬।। ભાટ ભક્ત મુળજી ને જીજી, ભજે હરિને ભાવે ભાઇજી । ક્ષત્રિભક્ત જીભાઇજી નામ, એહાદિ જન રહે વડગામ ।।૭।। ક્ષત્રિભક્ત દેવોભાઇ કહીએ, એહ ગામ પાનડમાં લહીએ । હરિભક્ત ત્રિકમ સુતાર, રહે તે ગામ રોણી મોઝાર ।।૮।। ક્ષત્રિભક્ત કાંધોજી પુંજોજી, કણબી પ્રભુદાસે કાશ તજી । હરિજન એક રામબાઇ, એહાદિ જન ગોરાડમાંઇ ।।૯।। કોળી ભક્ત કહીએ માલબાઇ, અણદી જશુબા ક્ષત્રિમાંઇ । એહાદિ જન જીજકે ગામ, ભજી હરિ કર્યું નિજકામ ।।૧૦।। દેવજાતિ છે ભક્ત ભાઇજી, વસે મૈયારીયે મોહ તજી । કણબી ભક્ત કહીએ રામદાસ, આણંદ ગોકળી વરસડે વાસ ।।૧૧।। ક્ષત્રિભક્ત નાજોજી કરણ, હઠીભાઇ હરિને શરણ । કણબી દાજી દ્યાળ તાપીદાસ, એહાદિ જન ગળિયાણે વાસ ।।૧૨।। કણબી ભક્ત નારાયણ […] read more
0 Views : 102

ભક્તચિંતામણિ પ્રકરણ:- ૧ર૪

પૂર્વછાયો- વડા ભક્ત વાકળમાં, અતિ મહાત્મી મન ઉદાર । હરિ હરિજન ઉપરે, જેના પ્રેમનો નહિ પાર ।।૧।। મન કર્મ વચને કરી, હરિભક્તિ ઉપર ભાવ । તન મન ધન વડે, સંત સેવવા ઉચ્છાવ ।।૨।। જેવા જન વાકળના, તેવા જ કાનમમાંઇ । વિશવાસી વિકાર વિના, કપટ છળ નહી કાંઇ ।।૩।। સદા એ જન સુખીયા, જેને પ્રકટ પ્રભુશું પ્રીત । એવા જન અમળનાં, હવે લખું નામ કિંચિત ।।૪।। ચોપાઇ- વડાભક્ત વડોદરામાંઇ, જેને અતિહેત હરિમાંઇ । કણબી ભક્ત કહીએ વનમાળી, જેણે બીક જગતની ટાળી ।।૫।। નાથજી ને વળી વનમાળી, પ્રભુદાસની ભાવના ભાળી । ભગવાનદાસ ને કેસુર, પીતાંબર ભુખણ જરૂર ।।૬।। જગ જીવનને નારાયણ, પ્રભુ પુરૂષોત્તમ ઘેલો જાણ । એહઆદિ કણબી અપાર, ભજે નારાયણ નરનાર ।।૭।। દ્વિજભક્ત નાનોભાઇ નામ, ભજે હરિ તજી મનકામ । રામચંદ્ર હરિચંદ્ર ભાઇ, શોભારામ કહીએ શાસ્ત્રીમાંઇ ।।૮।। બાપુ જેઠો ને વ્રજજીવન, ભક્ત બ્રાહ્મણમાં ધન્ય ધન્ય । સદાશિવ ધનેશ્વર નામ, ભક્ત ખુશાલ લક્ષમીરામ ।।૯।। એહ આદિ દ્વિજ અપ્રમિત, સરવેને શ્રીસ્વામીશું પ્રીત । શેઠ પ્રભુદાસ હરજીવન, બાપુભાઇ પ્રેમાનંદ જન ।।૧૦।। વૃદાવન ગંગાદાસ વણિક, ભજયા હરિ તે કરી વિવેક । કાછિયો પુરૂષોત્તમ જન, જેણે નિજકુળ કર્યું પાવન ।।૧૧।। ખુશાલ ભાઇજી રણછોડ, હરિ જેરામ ઇશ્વર જોડ । પ્રેમીભક્ત છે વામનજી ભાઇ, એહઆદિ છે કાછિયામાંઇ ।।૧૨।। જન તંબોળી છે નાનબાઇ, તેના સુત નારાયણભાઇ । દક્ષણી ભક્ત […] read more
0 Views : 115

ભક્તચિંતામણિ પ્રકરણ:- ૧રપ

પૂર્વછાયો- કહું જન કાનમનાં, વળી વિચારી મન । ભાગ્ય મોટાં એ ભક્તનાં, જેને મળ્યા જગજીવન ।।૧।। જપ તપ જોગે કરી, વળી નાવે ધ્યાને નાથ । તેહ હરિ નયણાં ભરી, નિરખી થયાં સનાથ ।।૨।। પળે પળે થાય પરચા, વળી આવે અંત્યે અવિનાશ । સરવે જન તે જાણતાં, થાય બ્રહ્મનગરે નિવાસ ।।૩।। એવી કૃપા છે આજની, કરી તે કૃપાને ધામ । તેને જે જન અનુસર્યા, હવે લખું તેહનાં નામ ।।૪।। ચોપાઇ- દ્વિજ ભક્ત એક કાશીરામ, કણબી ભક્ત નાગરદાસ નામ । ભક્ત જીજીભાઇ ભગવાન, શેખ માવજી ભીખો નિદાન ।।૫।। એહઆદિ હરિજન જેહ, વસે ગામ દોરામાંહી તેહ । દ્વિજ ભક્ત એક નરસઇ, ભજે હરિ વલણમાં રઇ ।।૬।। કણબી હરિજન છે જીભાઇ, પુરૂષોત્તમને સાચી સગાઇ । માળી ભક્ત ભૂધરદાસ જાણો, કૃષ્ણદાસ ભક્ત પરમાણો ।।૭।। ક્ષત્રિ ભક્ત કહીએ દાદોભાઇ, એહ જન માંગરોળમાંઇ । કણબી ભક્ત નરોત્તમલાલ, બાપુ રાયજી ને ખુશિયાલ ।।૮।। ધનો ઉધ્ધવ ને ધર્મદાસ, એહ આદિનો કરેણે વાસ । દ્વિજ ભક્ત પુરૂષોત્તમ ધન, માહેશ્વર જાગેશ્વર જન ।।૯।। એહાદિ જન વસે ચોરંદે, મુખે સ્વામિનારાયણ વંદે । કણબી ભક્ત પુરૂષોત્તમ નામ, સારા જન સાદરણે ગામ ।।૧૦।। દ્વિજ ભક્ત અંબારામ ભલો, રહે ગામ ગંધારે એકલો । કણબી ભક્ત છે ભગતિભાઇ, અવિચળદાસની ભલાઇ ।।૧૧।। ભક્ત ગણેશ દુભાઇ નામ, દ્વિજ ભક્ત છે તુલજારામ । એહઆદિ બીજા બહુ જન, વસે વેમારડીમાં […] read more
0 Views : 104

ભક્તચિંતામણિ પ્રકરણ:- ૧ર૬

પૂર્વછાયો- નકી ભક્ત નિમાડના, જેનાં અતિ આકરાં અંગ । કરડાં કઠણ વચન, જેને શિશસાટે સતસંગ ।।૧।। બીજાં બહુ દુભાખરાં, જેનો એજ બોલવા ઢાળ । પછી કરે વારતા, જયારે પહેલી આપે ગાળ ।।૨।। સમજાવ્યા સમજે નહિ, અતિ જડમતિ અડબંગ । એવા દેશમાં અવતરી, જેણે કર્યો સાચો સતસંગ ।।૩।। એવા જન પાવનનાં, કહો કેમ ન લખીએ નામ । લખવા લાલચ્ય મુજને, જેને મળ્યા સુંદર શ્યામ ।।૪।। ચોપાઇ- જન જીવણ ભક્ત વણિક, કણબી ભક્ત ખુશાલ છે એક । એહાદિ ભક્તિ પ્રભુની કરે, રહી ગામ ચોલીમહેશ્વરે ।।૫।। ભક્ત કાછિયા દેવજી નામ, નારાયણ મીઠો ગંગારામ । બાઇ જીવી માનુ ને જસોદા, ભજે હરિ રહે મન મુદા ।।૬।। કણબી ફશુર્ ને ખુશાલ ભાઇ, બાઇ ગંગા ને ખુશાલીબાઇ । એહાદિ ભક્ત રહે ઝાંખરોડે, ભજે પ્રભુજીને ભાવ રૂડે ।।૭।। દ્વિજ ભક્ત હરિને કેશવ, ખત્રી ઉધ્ધવ સોમો માધવ । હરિજન વિરૂબા જસોદા, વસે વાલીપર મનમુદા ।।૮।। ક્ષત્રિ ભક્ત ધનોબા અમરી, રહે ગામ કુકશી ભજે હરિ । કણબી ગોપાળ ને ભીખોભાઇ, નાગર પાનબાઇ હરબાઇ ।।૯।। એહ આદિ હરિજન જેહ, વસે ગામ સુંદરેલે તેહ । કણબી ભક્ત નારાયણ દયાળ, નાનજી લખમણ ને લાલ ।।૧૦।। મકુ માધો ભીલો દેવો હિરો, સુરજી ખીમો ભક્ત સુધીરો । નારાયણ આદિ બહુ ભાઇ, સુંદર રતન ને ગંગાબાઇ ।।૧૧।। ક્ષત્રિભક્ત છે માધવ નામ, એહાદિ જન રહે ખલગામ […] read more
0 Views : 110

ભક્તચિંતામણિ પ્રકરણ:- ૧ર૭

પૂર્વછાયો- કહું જન બુદેલખંડી, સમજયા સાચી વાત । પરોક્ષપણે જે પ્રિછતા, તે જાણ્યા હરિ સાક્ષાત ।।૧।। તેણે આનંદ આવિયો, વળી ભાવિયો સતસંગ । દર્શન કરી દયાળનાં, ચડી ગયો ચિત્તમાં રંગ ।।૨।। રૂડે ભાવે રસોઇ કરાવી, હરિજને જમાડ્યા નાથ । અત્તર ચંદન હરિને અંગે, હરિજને ચરચ્યું હાથ ।।૩।। પ્રેમેશું પૂજા કરી, વળી પહેરાવ્યો પોષાગ । ધુપ દીપ ને આરતી, કર્યાં દંડવત અષ્ટાંગ ।।૪।। અલભ્ય લાભ લઇ કરી, થયા પૂરણકામ । એવા જન અનઘનાં, હવે કહું સાંભળો નામ ।।૫।। ચોપાઇ- દ્વિજ ભક્ત છે ભાઇ વખત, જાનકી શ્રીરામ ને શ્રીપત । નથુ હઠીરામ છોટારામ, આશારામ દ્રુવારામ નામ ।।૬।। માંડણ મુળચંદ મરાખન, ગણેશ પરમેસરી જન । રામદાસ ને કૃષ્ણ ઝુલારી, ભોલારામ દોલતિયા દુલારી ।।૭।। વિહારીલાલ ને બંસીધર, મદનસિંઘ દો મોતી સુંદર । રાજારામ ને દો રતિનામ, કનહિરામ કહીએ દો નામ ।।૮।। ખુમાનરામ નવનસિંગ, કેશરી રામતુલસી અનઘ । ઠાકુરદાસ દોય તુરત્યરામ, ગોવિંદદાસ ને ગુમાન નામ ।।૯।। બાજી રાઓ ને ધરમપાળ, પેજા રામાદિ દ્વિજ દયાળ । એહ આદિ છે ભક્ત ભાઇ, હરિજન છે ઠકુરૂ બાઇ ।।૧૦।। હવે કહું જાટ હરિજન, પ્રભુ ભજી જે થયા પાવન । દિલિપસિંઘ માધોસિંઘ નામ, પારસિંઘ ને લાલજીરામ ।।૧૧।। ગિરધારી ગંગારામ કહીએ, સુખરામ સોનેસિંઘ લહીએ । બહોરનસિંઘ આદિ ભાઇ, ખરા ભક્ત એ ક્ષત્રિયમાંઇ ।।૧૨।। હરિજન બાઇ બા વખતિ, ઉમેદિબાની અચળમતિ । એહ […] read more
0 Views : 115

ભક્તચિંતામણિ પ્રકરણ:- ૧ર૮

પૂર્વછાયો- દેશદેશના દાસનાં, લખિયાં ગામ ને નામ । હવે લખવા પરચા, મારા હૈયામાં ઘણી હામ ।।૧।। પ્રભુ તિયાં પ્રભુતાઇની, આશ્ચર્ય ન મળે કાંઇ । પૂરણકામ પુરૂષોત્તમ, સરવે સામર્થી જે માંઇ ।।૨।। તેહ પ્રભુજી પ્રકટી, કર્યાં બહુ બહુ કાજ । લૌકિકમાં અલૌકિક લીળા, દેખાડી મહારાજ ।।૩।। સમૈયા સદાવ્રત માંહિ, અખૂટ રહ્યાં જે અન્ન । મહારૂદ્ર અતિરૂદ્ર આપે, કર્યા વિષ્ણુજગન ।।૪।। તેહમાંહિ તલભારની, વળી નાવી ખરચતાં ખોટ્ય । વિના નાણે જગ જાણે, વિપ્ર જમાડ્યા કોટ્ય ।।૫।। ચોપાઇ- તેહ વિના જે પરચા અન્ય, કહું સાંભળજયો સહુ જન । પ્રથમ પર્વતભાઇની વાત, કહું વર્ણવી તેહ વિખ્યાત ।।૬।। કણબી કુળમાં કારણરૂપ, અતિ ઉત્તમ ભક્ત અનુપ । સ્વામી રામાનંદજીને મળી, જેની દેહદશા તેહ ટળી ।।૭।। પછી સ્વામી સહજાનંદ જેહ, પૂરણબ્રહ્મ પ્રકટ્યા તેહ । તે પ્રભુ પ્રકટની મૂરતિ, તેથી ન રહેતી વેગળી વૃત્તિ ।।૮।। તોય ઉપજયો એમ વિચાર, કેવો હશે નૃસિંહ અવતાર । હતું અંતર એ વિચાર સમેત, ગયા કૃષિ કરવાને ખેત ।।૯।। રાખી વૃત્તિ પ્રભુમાં એકતાર, સ્વામી સહજાનંદ મોઝાર । જોઇ મહારાજશ્રીની મૂરતિ, સુખસાગર સુંદર અતિ ।।૧૦।। પછી જોયું તેને આસપાસ, દિઠો અતિ અતિ પરકાશ । તેમાં ચોવિશ જે અવતાર, દીઠા જુજવા રૂપ આકાર ।।૧૧।। મત્સ્ય કચ્છ વારાહ નૃસિંઘ, વામન પરશુરામ અનઘ । રામ કૃષ્ણ બુધ્ધ ને કલંકી, પુરૂષઅવતાર અલૌકી ।।૧૨।। સુયજ્ઞપુરૂષ જે અનુપ, કપિલ દત્તાત્રેયસ્વરૂપ […] read more
0 Views : 94
Powered By Indic IME