Last Updated:
May 5, 2025

Click here to submit your article
૦૧ પુરુષોત્તમ પ્રકાશ
Per Page :

પુરૂષોત્તમપ્રકાશ પ્રકાર:- ૧૭

દોહા – વળી સંભારવા શ્રીહરિ, જેવી રીતે જોયા હોય । સુખ થાવાની સંપત્તિ, એહ જેવી બીજી નહિ કોય ।।૧।। અન્ન વિના જેમ ભૂખ ન ભાગે, તૃષા જાય નહિ વણ તોય । શીત ન વીતે વહ્નિ વિના, તેમ નાથ વિના સુખ નોય ।।૨।। ઈચ્છે સુખ કોઈ અંતરે, તે સંભારે સુંદર શ્યામ । જે સંભારે સુખ ઊપજે, વળી પામિયે પરમ ધામ ।।૩।। જેમ રવિમંડળે રજની નહિ, શશિમંડળે નહિ તલ તાપ । તેમ મૂર્તિ મહારાજની, હરણ સર્વે સંતાપ ।।૪।। ચોપાઈ – એવી મૂર્તિ અતિ સુખકારીરે, સહુને રાખવી હૃદે સંભારીરે । બેઠા દિઠા દિવી અંજવાળેરે, હાંડી મેતાબ રૂડે રુપાળેરે ।।૫।। જોયા શશિ સૂર્યને તેજેરે, એહ વિના પ્રકાશ બીજેરે । ઝળમળતિ મૂરતિ જોવીરે, જોઇ ચિત્તમાંહિ પરોવીરે ।।૬।। વસંત ઋતુએ વસન વસંતિરે, પે’ર્યાં હોય અનૂપમ અતિરે । રમતાં દિઠા હોય સખા સંગેરે, રંગભીનો ભર્યા અતિ રંગેરે ।।૭।। નાખે પિચકારી વારી ભરીરે, નિજજન પર હેતે હરિરે । વળી નાખે ગુલાલ લાલ ઘણોરે, સંભારે એ સમો સોયામણોરે ।।૮।। એહ મૂર્તિ ધારતાં ઊરરે, બ્રહ્મમો’લે જાવાનું જરૂરરે । વળી રંગભીનો ભર્યા રંગેરે, જેવા જોયા હતા સખા સંગેરે ।।૯।। ના’તા નદી નદ ને તલાવેરે, કુંડ કૂવા ને સાગર વાવ્યેરે । તેતો થયાં સરવે તીરથરે, જેમાં ના’યા શ્રીહરિ સમરથરે ।।૧૦।। એવી મૂર્તિ મળી છે જેનેરે, કાંઈ બીક ન રાખવી તેણેરે । કરી […] read more
0 Views : 1297

પુરૂષોત્તમપ્રકાશ પ્રકાર:- ૧૮

દોહા – એમ અનેક રીતે વળી ઊરમાં, જે સંભારે સુંદર શ્યામ । તે તન છુટે પામશે, અખંડ અક્ષર ધામ ।।૧।। મંગળકારી સારી મૂરતિ, ધરી આજ દેવા આનંદ । એહ મૂર્તિની સ્મૃતિયે, તર્યાં કૈક જનનાં વૃંદ ।।૨।। સુખનિધિ આ સંસારમાં, સહુ જન જાણો જરૂર । મૂરતિ શ્રી મહારાજની, દઢ ધારવા જેવી ઊર ।।૩।। જેમ જેમ જોયા જગદીશને, તેમ તેમ સંભારે સંત । સર્વે આચરણને સંભારતાં, પામે સુખ અત્યંત ।।૪।। ચોપાઈ – વળી સંભારવા ઘનશ્યામરે, પુરૂષોત્તમ પૂરણકામરે । કેને દેતા ફુલડાંની માળરે, કેને દેતા પ્રસાદિના થાળરે ।।૫।। કેને દેતા વસ્ત્ર ને ઘરેણાંરે, કેને ફળ દલ સુખ દેણાંરે । કેને અન્નકણ કોરી રૂપૈયારે, દિયે નાથ દેખિને દુઃખિયારે ।।૬।। કેને આપે છે ઘોડા ઘરેણાં ભારીરે, કેને આપે છે પાઘ ઊતારીરે । એવા દીનબંધુ છે દયાળુરે, સંભારતાં થાયે જો સુખાળુરે ।।૭।। કેને મળે છે બાથમાં ઘાલિરે, કેને મગન કરે ચરણ આલિરે । કેને મિઠી વાણ્યે બોલાવેરે, કહે એવું જેવું એને ભાવેરે ।।૮।। કેને અમૃત દૃષ્ટે નિહાળેરે, જોઈ જનતણા તાપ ટાળેરે । કેને બેસારે પ્રભુજી પાસરે, કેને સાથે કરે હરિ હાસરે ।।૯।। એવી મૂરતિ અંતર ધારીરે, સુતાં બેઠાં રાખે જે સંભારીરે । તે સૌ અક્ષરના અધિકારીરે, થાશે નિશ્ચે કરી નરનારીરે ।।૧૦।। જાણો આદ્ય અંત ને મધ્યેરે, સુખી થયા શ્યામ સંબંધેરે । જેણે જોયા જગનો આધારરે, તેનો […] read more
0 Views : 1295

પુરૂષોત્તમપ્રકાશ પ્રકાર:- ૧૯

દોહા – દરશનનું કહી દાખિયું, કહું સ્પરશનું જે પુનિત । સ્પર્શ કરી જન પામિયા, અતિ સુખ અમિત ।।૧।। સ્પર્શ પુરૂષોત્તમનો, કહો જીવને થાશે કેમ । એ વાત નથી વાત સરખી, સહુ ઊર વિચારજો એમ ।।૨।। અમાયિક માયિકનો, જાણો માઘો થાવો મેળાપ । ભાનુ રજની ભેળા મળે, એવો કર્યો નથી કેણે થાપ ।।૩।। તે અમળતી વાત મળી, વળી સ્પર્શ્યા પુરૂષોત્તમ । ત્રિલોકમાં વળી તેહની, શોધતાં ન મળે સમ ।।૪।। ચોપાઈ – પુરૂષોત્તમ જે પરબ્રહ્મરે, જેને નેતિ નેતિ કે’ નિગમરે । અતિ દુર્લભ દર્શન જેનાંરે, ભવ બ્રહ્માને ન થાય તેનાંરે ।।૫।। જયારે અજ-ઈશને અગમરે, તારે મનુષ્યને કયાંથી સુગમરે । જેનાં દરશન પણ ન થાયરે, તારે તેને કેમ સ્પર્શાયરે ।।૬।। અતિ દરશ પરશ જેનાં દૂરરે, તેતો કર્યાં હરિયે હજુરરે । માટે જે પ્રાણી પામિયા સ્પર્શરે, તેતો થયા સહુથી સરસરે ।।૭।। જેને મળિયા હૈયામાં ઘાલીરે, તેને બેઠા છે અક્ષર આલિરે । જેની છાપિ છે ચરણે છાતિરે, તેની પ્રાપતિ નથી કે’વાતિરે ।।૮।। જેને માથે હાથ મુકયો નાથેરે, તેતો મળી બેઠા મુકત સાથેરે । જેને ચાંપવા આપ્યા છે ચરણરે, તેને રહ્યું નહિ જન્મ મરણરે ।।૯।। જેણે અત્તર ચોળ્યાં છે અંગેરે, થયો સ્પર્શ એહ પ્રસંગેરે । જેણે ચોળ્યું છે તેલ ફુલેલરે, અતિ સારી સુગંધિ ભરેલરે ।।૧૦।। અંગે ચોળ્યું તેલ મીણતણુંરે, એમ સ્પર્શાણું અંગ આપણુંરે । એહ સ્પર્શનું […] read more
0 Views : 177

પુરૂષોત્તમપ્રકાશ પ્રકાર:- ર૦

દોહા – અશન વસન ભૂષન, વાહન વાસન જેહ । પુરૂષોત્તમને સ્પર્શતાં, થયાં શુદ્ધ સહુએ તેહ ।।૧।। માયિક તે અમાયિક થયાં, થયાં ગુણમય ગુણાતીત । સ્પર્શતાં પરબ્રહ્મને, સહુ થયાં પરમ પુનીત ।।૨।। એવી રીત્યે અવિનાશીયે, કર્યો અનેક જીવનો ઊદ્ધાર । પરમ ધામે પો’ચાડિયા, અલબેલે આ વાર ।।૩।। દરશ સ્પર્શ દયાળ દઈ, કર્યું કોટિ કોટિનું કલ્યાણ । તેમ પરમ પ્રસાદિ થકી, પમાડ્યા પદ નિર્વાણ ।।૪।। ચોપાઈ – દિધા પરસાદિના બહુ થાળરે, દયા કરીને દીનદયાળરે । ભોજન બહુ ભાત્ય ભાત્યનાંરે, આપ્યાં જેને જુજવી જાત્યનાંરે ।।૫।। મુકિ માથે નાથ હાથ દિયેરે, જન મગન મન કરી લિયેરે । વળી આપે મુખમાંહી પાકરે, સુંદર ભોજન ને વળી શાકરે ।।૬।। જેજે જન પ્રસાદિ એ પામ્યારે, તેતો સર્વે સંતાપને વામ્યારે । થયા નિર્ભય ભય બેઠા ટાળીરે, પામ્યા બ્રહ્મમોહોલ ભાગ્યશાળીરે ।।૭।। વળી પય પાણી પિધેલરે, તેહ જે જનને દિધેલરે । તેહ જન જાશે બ્રહ્મમો’લરે, તિયાં પામશે સુખ અતોલરે ।।૮।। દહી મહી દુધ ને જે ઘૃતરે, આપ્યાં પોતાનાં જમેલ તર્તરે । જેજે જમેલ પ્રસાદિ આલિરે, લાગિ જમતાં પોતાને જે વા’લિરે ।।૯।। તે પ્રસાદીને પરતાપેરે, જાશે અક્ષરે જમતલ આપેરે । વળી ફળ મુળ દલ દિધાંરે, જેજે જને હાથોહાથ લિધાંરે ।।૧૦।। ગોળ ખાંડ સાકર શેલડીરે, જમેલ નાથની જેહને જડીરે । ચણેચી ને વળી ચોળાફળીરે, મેથી મૂળા ને મોગરી વળીરે ।।૧૧।। જેજે વસ્તુ […] read more
0 Views : 170

પુરૂષોત્તમપ્રકાશ પ્રકાર:- ર૧

દોહા – એહ રીતે અગણિતને, તાર્યા પોતાને પ્રસંગ । તે પો’ચાડ્યા પરમ ધામમાં, સહુને કરી શુદ્ધ અંગ ।।૧।। જે જે જનને જાણજો, થયો શ્રીહરિને સંબંધ । તરત તે પ્રાણી તણા, છુટિ ગયા ભવબંધ ।।૨।। અતિશે સાર્મિથ આ સમે, વાવરતાં ન કર્યો વિચાર । ઊદાર મને આવિયા, જન તારવા જગ આધાર ।।૩।। સુખનિધિ સહજાનંદજી, કીધિ ઈચ્છા આણિ ઊમંગ । અનંત જીવ ઊદ્ધારિયા, એમ પોતાને પ્રસંગ ।।૪।। ચોપાઈ – મોટો પરતાપ મૂર્તિતણોરે, કહ્યો થોડો ને રહી ગયો ઘણોરે । હવે પોતાને સંગાથે સંતરે, આવ્યા છે જે મુકત અનંતરે ।।૫।। તેહ દ્વારે ઊદ્ધારિયા જે જનરે, તેપણ થયા પરમ પાવનરે । જયાં જયાં ફરી મુકતની મંડળીરે, કરી વાત જે જને સાંભળીરે ।।૬।। સુણિ વાત લાગી અતિ સારીરે, તેતો હેતે લીધિ હૈયે ધારિરે । પછી નિ’મ ધારી નકી મનેરે, રહ્યા જે જે જન વચનેરે ।।૭।। તેતો તન તજે જેહ વારેરે, આવે નાથ તેડવાને ત્યારેરે । તેડિ જાયે તે પોતાને ધામરે, થાય તે જન પૂરણકામરે ।।૮।। વળી જેણે આપ્યું અન્ન જળરે, કંદ મૂળ પાન ફુલ ફળરે । એહ આપનાર જેહ જનરે, જાય ધામમાં થાય પાવનરે ।।૯।। વળી હાથ જોડી પાયે લાગેરે, શિશ નમાવીને બેસે આગેરે । સુણે શ્રદ્ધાયે વાત સંતનીરે, બહુપેરે સુબુદ્ધિવંતનીરે ।।૧૦।। સુણી વાત લિયે ગુણ હૈયેરે, તેપણ ધામના નિવાસી કહિયેરે । વળી સંતને કોઈ […] read more
0 Views : 144

પુરૂષોત્તમપ્રકાશ પ્રકાર:- રર

દોહા – શ્રીમુખથી સુણી સામ્રથી, નથી કે’વાતિ તે કોએ રીત । કહિયે હૈયે સમાય નહિ, છે એવી આજની અગણિત ।।૧।। એક સૂર પ્રકાશે સહુને, એક શશિ કરે શીતળ । એક મેઘ પલાળે પૃથવી, વરસાવી સુંદર જળ ।।૨।। એહ એક પણ કરે એટલું, સહુને સરખો સમાસ । આતો અનેક રીતશું, આવ્યા ઊદ્ધારવા અવિનાશ ।।૩।। જેમ જવાળા બાળે શુદ્ધાશુદ્ધને, શુદ્ધાશુદ્ધ પલાળે મેઘ । શુદ્ધાશુદ્ધ સમઝે નહિ, જયારે વાયુ વાય કરી વેગ ।।૪।। ચોપાઈ – એમ આજ તાર્યા છે અપારરે, ગુણાગુણ ન જોયા લગારરે । જેમ મોટો સદાવ્રતી હોયરે, તે તો ભુખ્યાનું મુખ ન જોયરે ।।૫।। તેમ આજ સદાવ્રત મોટુંરે, બાંધ્યું છે તારવા જીવ કોટ્યુંરે । પશુ પંખી પન્નગ નર નારીરે, લિધા આપ સાર્મિથયે તારીરે ।।૬।। દેવ દાનવ ભૂત ભૈરવરે, એહ આદિ ઊદ્ધારિયા સરવરે । કીટ પતંગ પરજંત પ્રાણિરે, તાર્યા અગણિત લિયો જાણિરે ।।૭।। જેજે આસમે જગમાંયે જીવરે, થયા સત્સંગ સંબંધે શિવરે । જેમ એક હોય ચતામણીરે, ટાળે પીડા તે ત્રિલોક તણીરે ।।૮।। તેમ બહુ ચતામણિ હોયરે, તારે દુઃખી રહે નહિ કોયરે । સંત સંન્યાસી સત્સંગી બટુરે, એને સંબંધે પામેછે સુખ મોટુંરે ।।૯।। ચતામણિ ઘણિઘણિ હરિરે, તેની વાત જાતી નથી કરિરે । માટે હરિ હરિના જે દાસરે, તેથી પામ્યાં કૈ બ્રહ્મમો’લે વાસરે ।।૧૦।। એનું આશ્ચર્ય માનો ન કોયરે, સમર્થથી શુંશું ન હોયરે । […] read more
0 Views : 146

પુરૂષોત્તમપ્રકાશ પ્રકાર:- ર૩

દોહા – પુરૂષોત્તમ પધારિયા, બહુ જીવનાં કરવા કાજ । સર્વે સાર્મિથ સહિત પોતે, આજ આવિયા મહારાજ ।।૧।। અનેક ઊપાયે કરી હરિ, ખરી આદરી છે વળી ખેપ । આ સમે જેનો જન્મ છે, તેને આવિગયું ઘણું ઠેપ ।।૨।। દાસના દરશન સ્પરશથી, કર્યાં છે બહુનાં કલ્યાણ । ત્રિલોકના જીવ તારવા, વડુ મંડાણું છે વા’ણ ।।૩।। પાર ઊતાર્યા પરિશ્રમ વિના, બેસી નામ રુપિયે નાવ । જે જને જપ્યા જીભથી, તે તરિગયા ભવદરિયાવ ।।૪।। ચોપાઈ – એવો નામનો છે પરતાપરે, ધન્ય જે જન જપે આપરે । પૂર્ણ પુરૂષોત્તમ સુખધામરે, તેણે ધર્યું સહજાનંદ નામરે ।।૫।। સહજાનંદ સહજાનંદ ગાયરે, તેતો અક્ષરધામમાં જાયરે । સહજાનંદ નામ જેને મુખેરે, તેતો બ્રહ્મપુર જાશે સુખેરે ।।૬।। જેહ મુખે એ નામ ઊચ્ચારરે, તેતો પામી ગયા ભવપારરે । સહજાનંદ નામ સમરતાંરે, નથી પરિશ્રમ પાર ઊતરતાંરે ।।૭।। સહજાનંદ નામ જે વદનેરે, તેતો પહોત્યા બ્રહ્મસદનેરે । સહજાનંદ સહજાનંદ ગાતાંરે, નથી કઠણ એને ધામ જાતાંરે ।।૮।। સહજાનંદ સહજાનંદ કહિયેરે, જાણે એથી પરમ પદ લહિયેરે । જેને અખંડ એ છે રટનરે, તેને ન રહે ભવ અટનરે ।।૯।। સ્વામિનારાયણ શબદેરે, પ્રાણિ વાસ કરે છે બેહદેરે । સહજાનંદ નામ સુણ્યું કાનેરે, તેને આવ્યું છે એ ધામ પાનેરે ।।૧૦।। સહજાનંદ એ નામ સાંભળીરે, જાયે પાપ પૂરવનાં બળીરે । સુણિ સ્વામિનારાયણ નામરે, સર્યાં કઈક જીવનાં કામરે ।।૧૧।। કાને એ નામની […] read more
0 Views : 164

પુરૂષોત્તમપ્રકાશ પ્રકાર:- ર૪

દોહા – એમ આજ અવિનાશીયે, કર્યું સાઘું કલ્યાણ । જે જડે નહિ મોટા જોગીને, તે વણ શ્રમે કર્યું વાણ ।।૧।। દેહ દમ્યા વિના દાસને, આપ્યું ધામ અવિનાશ । તોયે મન માન્યું નહિ, થયું નહિ હૈયું હુલ્લાસ ।।૨।। પછી ઊત્સવ આદર્યા, વરસોવરસ વડતાલ । દેઈ દરશન દાસને, કરવા કોટિક નિહાલ ।।૩।। રામનવમી પ્રબોધની, ઊત્સવના દિન એહ । અણ તેડયે સહુ આવજો, કહ્યું શ્રી મુખે કરી સનેહ ।।૪।। ચોપાઈ – અમે પણ આવશું જરૂરરે, થાશે દરશ ને દુઃખ દૂરરે । સંત સહિત નિરખશો નેણેરે, અતિ સુખી થાશો સૌ તેણેરે ।।૫।। એમ કહ્યું આપે અવિનાશરે, સુણિ રાજી થયા સહુ દાસરે । પછી ઊત્સવ ઊપર એહરે, થયા સાબદા સૌ મળી તેહરે ।।૬।। પૂર્વ પશ્ચિમ ઊત્તર દક્ષિણરે, ચાલ્યા ઊત્સવપર તતક્ષણરે । સુણ્યો સમૈયો શ્રવણે જેણેરે, કરી તરત તૈયારી તેણેરે ।।૭।। આવ્યા વાયદે વરતાલ ગામરે, ત્યાગી ગૃહી પુરૂષ ને વામરે । પછી વા’લમ પણ વરતાલરે, આવ્યા કરવા સહુને નિહાલરે ।।૮।। આવ્યા હતા જે જન અપારરે, દરશન કરવાને નર નારરે । તે સહુને દરશન દિધાંરે, જને નેણે નિરખી સુખ લિધાંરે ।।૯।। બેઠા મોટે મેડે મહારાજરે, સૌને દરસન દેવાને કાજરે । ઊભા થઈને આપે દયાળરે, લિયે સહુ જનની સંભાળરે ।।૧૦।। પે’રી સુંદર વસ્ત્ર સોનેરીરે, જોયા જેવી શોભા જામા કેરીરે । પે’રી પાયે જામો જરીનોરે, નૌતમ નાડિનો રંગ નવીનોરે […] read more
0 Views : 154
Powered By Indic IME