Last Updated:
May 5, 2025

Click here to submit your article
૦૧ પુરુષોત્તમ પ્રકાશ
Per Page :

પુરૂષોત્તમપ્રકાશ પ્રકાર:- ૦૯

દોહા – પછી મુકતને આપી આગન્યા, તમે ફરો દેશ પ્રદેશ । જેમ કહ્યું તેમ વર્તજો, રાખજો સાધુનો વેષ ।।૧।। પછી મુનિ પરવર્યા, જેમ હાલ્યાં હુડિયાં વા’ણ । ભારે વા’ણને ભરવા, સહુ સજજ થયા છે સુજાણ ।।૨।। પછી પોતે પ્રભુજીએ, ઊર વિચારિયું એમ । બહુ જીવ જેમ ઊદ્ધરે, મારે કરવું તર્ત તેમ ।।૩।। બંધાવું બહુપેરે કરી, સુંદર સદાવરત । જે જમે અન્ન અમતણું, તે પામે પરમ ગતિ તરત ।।૪।। ચોપાઈ – એમ કૈ’ બંધાવ્યાં અન્નક્ષેત્રરે, જમે જન અન્ન પવિત્રરે । ઝાઝે હેતે જનને જમાડેરે, કરી વાત આનંદ પમાડેરે ।।૫।। સુણી વાત રળીયાત થાયરે, પછી સમજી રહે સત્સંગ માંયરે । એમ સદાવ્રત બાંધ્યાં બહુરે, તેહ ગામ તણાં નામ કહુંરે ।।૬।। લોઝ માંગરોલ અગત્રાઈરે, સદાવ્રત માણાવદ્ર માંઈરે । મેઘપુર ધોરાજી શાંકળીરે, અન્ન આપે ભાડેરમાં વળીરે ।।૭।। જાંમવાળી ને નવેનગરેરે, બ્રાહ્મણ ભેખ ત્યાં ભોજન કરેરે । ફણેણી ને જાણો જેતપરરે, જમે જન સરધાર સુંદરરે ।।૮। કોટડું ગઢડું કારિયાણીરે, જમી બોલે જેજે જન વાણીરે । માણેકવાડે ને મેથાંણ માંઈરે, જેતલપુર શ્રીનગર ત્યાંઈરે ।।૯।। એહ આદિ ગામે આપે અન્નરે, જેહ જમે તે થાય પાવનરે । તેણે તજે બીજું ભજે શ્યામરે, તન મુકે પામે પર્મ ધામરે ।।૧૦।। એમ અનેક જીવ ઊદ્ધાર્યારે, ભય ટાળી ભવજળ તાર્યારે । તોયે ન માન્યું નાથનું મનરે, કર્યા જન તારવા જગનરે ।।૧૧।। જાણ્યું […] read more
0 Views : 1388

પુરૂષોત્તમપ્રકાશ પ્રકાર:- ૧૦

દોહા – પ્રેમે કરીને પૂજા તણી, હરિજને ન પૂરિ હાસ । સેવિ ન શકયા સ્વામીને, અતિ રહિ ગયો અપશોષ ।।૧।। મત્સ્યાદિક મોર્યે ધર્યા, અસંખ્યાત અવતાર । કારજ નિમિત નવાં નવાં, તન ધર્યાં નિરધાર ।।૨।। જળ સ્થળમાં જાણજો, અવતાર ધર્યા છે અનેક । સર્વે જીવને સુખ આપવા, હોય ન હોય એ એક ।।૩।। સેવકને સેવી સુખ લેવું, કેવું થયા પુરણકામ । એમ ન માન્યું જન મન, ત્યારે પ્રગટિયા ઘનશ્યામ ।।૪।। ચોપાઈ – મહા મોટા મત્સ્ય અવતારરે, પણ રહ્યા જળ મોઝારરે । માનવીએ તેને ન મળાયરે, વણ મળે અજ્ઞાન ન જાયરે ।।૫।। અન્ન જળ અંબર આભૂષણરે, તેલ ફુલેલ સુગંધિ પણરે । અત્તર ચંદન પુષ્પની માળારે, તેણે પૂજી શું થયા સુખાળારે ।।૬।। કર્યાં કાંયેક જીવનાં કાજરે, પછી પધાર્યા ધામ મહારાજરે । કચ્છ પ્રભુ પણ કૃપા કરીરે, આવ્યા જન અર્થે તન ધરીરે ।।૭।। જે અર્થે આવ્યા અવિનાશરે, કર્યો તે તને તેવો સમાસરે । બહુ જીવને અર્થ ન આવ્યારે, આવી દેવ દાનવ સમજાવ્યારે ।।૮।। વપુ વારાહ વાલમ લીધુંરે, પૃથ્વીનું તે કાર્ય કીધુંરે । તેને પણ બીજાં બહુ મળીરે, સુખ ન લીધું સેવિને વળીરે ।।૯।। નૃસિંહ રૂપ નઊત્તમ તનરે, ધારી ઊધ્ધારિયા નિજજનરે । પણ ક્રોધે ભર્યા ભયંકારરે, કેમ સેવિ શકે નરનારરે ।।૧૦।। વામનજીએ વપુને ધારીરે, લીધી પૃથવી પડ વધારીરે । બલી બોલે બાંધ્યો બહુપેરરે, પછી વર […] read more
0 Views : 1371

પુરૂષોત્તમપ્રકાશ પ્રકાર:- ૧૧

દોહા – પુરૂષોત્તમ પધારિયા, સર્વે અવતારના આધાર । અગણિત જીવ આ જગતના, તે સહુની લેવા સાર ।।૧।। સ્થૂળ સૂક્ષ્મ જે જળે સ્થળે, જીયાં જીયાં રહ્યા’તા જન । તિયાં તિયાંથી તારિયા, આવી ભૂમિપર ભગવન ।।૨।। કોઈ પ્રકારનો પ્રાણધારી, પામિયા જે પ્રસંગ । તે સહુ સુખીયા થયા, ગયા અક્ષરે થૈ શુદ્ધ અંગ ।।૩।। જેમ અર્કને ઊગવે કરી, રહે નહિ અણુએ અંધાર । તેમ સહજાનંદ સૂર્યથી, જન પામિયા સુખ અપાર ।।૪।। ચોપાઈ – બહુ અવતારના જે દાસરે, તેની પુરી કરવાને આશરે । ધર્યું રૂપ અલૌકિક એવુંરે, સહુને પૂજવા સેવવા જેવુંરે ।।૫।। સહુ લોકને આવિયો લાગરે, મળ્યો મહાસુખ લેવાનો માગરે । મત્સ્યાદિકના રહ્યા’તા મુંઝાઈરે, સેવી સુખ લેવા મનમાંઈરે ।।૬।। તે સહુનું ઊઘાડિયું બારરે, નાના મોટાનું એકજ વારરે । લિયો લાવો દાવો ભલો આવ્યોરે, આવ્યો અવસર આજ મન ભાવ્યોરે જેવી સમૃદ્ધિ જેવી સામગરિરે, તેવે પૂજો પ્રસન્ન થાશે હરિરે । અશન વસન ભૂષણે ભાવ ભરીરે, પૂજો ફળ ફુલ મૂળ કંદે કરીરે ।।૮।। જળ દળ જે જે કાંઈ મળેરે, પૂજો પૂજાશે આજ સઘળેરે । કુંકુમ કસ્તુરી કપૂર કેસરરે, અર્ઘ્ય અગર ચંદન અત્તરરે ।।૯।। ધન ધાન્ય વૃક્ષને વાહનેરે, ગાય ગવા મહિષી સદનેરે । વાડી ખેત્ર વસુંધરા વળીરે, સેજ પલંગ પાથરણાં મળીરે ।।૧૦।। ગાદી તકીયા ઓછાડ ઓસિસેરે, જેજે આપશો તે આજ લેશેરે । કમળનાળ ડોડાં ડોડી પાન રે, લઈ […] read more
0 Views : 1304

પુરૂષોત્તમપ્રકાશ પ્રકાર:- ૧ર

દોહા- મોટી મે’ર કરી હરિ, પધારિયા પૂરણકામ । અનેક જીવને આપવા, પોતાનું પરમ ધામ ।।૧।। દયાનિધિ દયાકરી, જીવ જકતના ઊપર જોર । તાન એક જીવ તારવા, ધારિ વપુ ધર્મકિશોર ।।૨।। અહોનિશ એ ઊપાયમાં, રહ્યા છે રાજ અધિરાજ । અમિતને અભય કરવા, સાપવા સુખ સમાજ ।।૩।। પડતું મેલ્યું પૂજા સ્પર્શનું, દરશનનું રાખ્યું દાન । જે જન નિરખે નાથને, તે પામે સુખ નિદાન ।।૪।। ચોપાઈ – એહ અર્થે કરે છે ઊપાયરે, નિત્ય નવાનવા મનમાંયરે । જાણે સૌજન દર્શન કરેરે, ભાવે અભાવે નામ ઓચરેરે ।।૫।। લેતાં સ્વામિનારાયણ નામરે, થાયે પ્રાણી તે પૂરણકામરે । લેશે નામ નિરખશે નેણેરે, પરમ પ્રાપ્તિ પામશે તેણેરે ।।૬।। માટે મોટા ઊત્સવ સમૈયારે, કરું જાય નહિ કેણે કૈયારે । પછી ફુલદોલ રામનૌમીરે, પ્રબોધની એકાદશી સૌમીરે ।।૭।। તેદિ આવે લાખોલેખે જનરે, કરે મહાપ્રભુનાં દરશનરે । જાુવે સભા સામું સુખકંદરે, અમૃતદ્રષ્ટિએ આપે આનંદરે ।।૮।। સહુજન તણા તાપ હરેરે, સુખશાંતિ અંતરમાં કરે રે । સહુ સુખિયા થઈ જન મનેરે, જાય પોત પોતાને ભવનેરે ।।૯।। રાત્યદિ સાંભરે સ્વામી સંતરે, તેણે રાજી રહેછે અત્યંતરે । કરતાં એ લીળાનું ચતવનરે, તેણે પામે પરમ ધામ જનરે ।।૧૦।। એવા સમૈયા વરસો વરસરે, કરે એકબીજાથી સરસરે । તેમાં કૈક પૂજે કૈક સ્પરશે રે, સૌને આનંદના ઘન વરસેરે ।।૧૧।। નિત્ય નવી કરે નાથ લીળારે, ત્યાગી ગૃહી કરી બહુ ભેળારે । […] read more
0 Views : 1300

પુરૂષોત્તમપ્રકાશ પ્રકાર:- ૧૩

દોહા- દેશોદેશથી આવે દરશને, નિ’મ ધારી સહુ નરનાર । આવિને નિરખે નાથને, તેણે લિયે સુખ અપાર ।।૧।। સમૈયે સમૈયે સુખદેવા, ઊત્સવ કર્યા અનેક । દયા કરી દીનબંધુએ, જીવ નિર્ભય કરવા નેક ।।૨।। તેહજ અર્થે તાન છે, જીવ મોકલવા નિજધામ । આવ્યા કારજ એ કરવા, ઘણે હેતે કરી ઘનશ્યામ ।।૩।। એટલા માટે અનેક રીતે, કરે ઊપાય આઠું જામ । જયાંજયાં ઊત્સવ સમૈયા કર્યા, કહું તેતે ગામનાં નામ ।।૪।। ચોપાઈ – સહુથી મોર્યે ઊત્સવ માંગરોલરે, થયા જન ત્યાં ભેળા અતોલરે પછી લોજે કરી બહુ લીળારે, ત્યાં પણ થયા’તા જન બહુ ભેળારે ।।૫।। અગત્રાયે આઠમ ઊત્સવરે, કરી તાર્યા જીવ કૈ ભવરે । ભલી ભાડેરે આઠમ ભજાવીરે, કરી લીળા માણાવદ્ર આવીરે ।।૬।। મેઘપુરના ઊત્સવ માંઈરે, દ્વિજ જમાડી કરી ભલાઈરે । પંચાળાનો સમૈયો પ્રસિદ્ધરે, આપ્યાં સુખ સહુને બહુવિધરે ।।૭।। જૂનેગઢ જઈ મહારાજરે, કરી ઊત્સવ કર્યાં બહુ કાજરે । ધોરાજીની લીળા ધન્યધન્યરે, જોઈ જન થયા છે મગનરે ।।૮।। કરિયાણામાં ઊત્સવ કીધોરે, બહુ જનને આનંદ દીધોરે । ગઢડાની તો નહિ આવે ગણતિરે, યાં તો ઊત્સવ કર્યા છે અતિરે ।।૯।। કારિયાણીના કેટલાક કહુંરે, યાં તો લીળા કરી બહુ બહુરે । સારંગપુર છે સારૂં ગામરે, કરી ઊત્સવ સાર્યું સૌનું કામરે ।।૧૦।। બોટાદમાં લીળા બહુ બનીરે, ભલી ભજાવિ છે હુતાશનીરે । લોયે લીધો સહુ જને લાવરે, પુરા કર્યા છે ભકતના […] read more
0 Views : 1311

પુરૂષોત્તમપ્રકાશ પ્રકાર:- ૧૪

દોહા – એમ અનેક ઊત્સવ કર્યા, ફર્યા વળી ગામોગામ । આપી દરશન આપનું, જન કર્યા પૂરણકામ ।।૧।। દેશ પ્રદેશે પધારિયા, જનહેતે જીવન પ્રાણ । પરમારથ અર્થે કરી, પ્રગટયા શ્યામ સુજાણ ।।૨।। દયાળે દયા કરી, ધરી મૂરતિ મંગળરૂપ । જેજે પ્રસંગ જન પામિયા, તે થયા શુધ્ધ સ્વરૂપ ।।૩।। નખશિખ રુપ નાથનું, જાણો કલ્યાણના છે કોટ । જેણે નિરખ્યા નયણે ભરી, તેને ના રહી કંઈ ખોટ ।।૪।। ચોપાઈ – જેણે જોયાં ચરણ રૂપાળાંરે, સોળે ચિહ્ન સહિત શોભાળાંરે । પગ જમણા અંગુઠામાં રેખરે, જોઈ મિટે તે મેષોનમેષરે ।।૫।। જેણે પગ આંગળી વળી પેખીરે, પામ્યા ધામ ધન્ય કમાઈ લેખીરે । નખ જોયા છે જેણે નિહાળીરે, જોઈ ફણાની શોભા રુપાળીરે ।।૬।। ઘુંટી પેની પડી પેખી હામેરે, તેતો પો’તા છે અક્ષર ધામેરે । જાનુ ઊરૂ જોયા જેણે ઝાંખીરે, દુંદ ફાંદ જોઈ રૂદે રાખીરે ।।૭।। કટિ જોઈ મોહ્યું મન જેનુંરે, થયું અક્ષરમાં ઘર તેનુંરે । જોઈ નાભિને નયણાં ભરીરે, વળી પેટ જોયું પ્રેમે કરીરે ।।૮।। નળ સ્તન નિરખિયા જેણેરે, કર્યો વાસ અક્ષરમાં તેણેરે । છાતિ હૈયું જોયું જેણે હેરીરે, પામ્યા પ્રાપ્તિ તે ધામ કેરીરે ।।૯।। કુખ પડખાં બે જે બગલુંરે, તે જોઈ કરી લીધું છે ભલુંરે । ખભા ભુજા જોઈ જેણે દ્રગેરે, તેહ પામ્યા ધામ ઊછરંગેરે ।।૧૦।। બેઊ ડેડરિયો બહુ રુપાળીેરે, કોણી કલાઈ જેણે નિહાળીરે । કાંડાં […] read more
0 Views : 1313

પુરૂષોત્તમપ્રકાશ પ્રકાર:- ૧પ

દોહા – જગજીવન જગ કારણે, પોતે પ્રગટિયા પરબ્રહ્મ । સુખદાયક જન સહુના, પૂરણ પુરૂષોત્તમ ।।૧।। સુંદર મૂર્તિ સોયામણિ, અતિ રૂપાળી રંગરેલ । મનભાવન મહારાજની, છબી શોભાએ ભરેલ ।।૨।। એવી મૂર્તિ અવલોકિને, કહો કોણ ન કરે પ્રીત । જન જુવે જે ઝાંખી કરી, તેનું ચોરાઈ જાય ચિત્ત ।।૩।। જે જે ક્રિયા જગદીશ કરે, જન ધરે તેનું ધ્યાન । તે તે જાય હરિ ધામમાં, નકિ વાત નિદાન ।।૪।। ચોપાઈ – જેજે રીતે જોયા જગપતિરે, તેતે પામિયા પરમ પ્રાપતિરે । સુતાં જાગતાં દાતણ કરતાંરે, તેલ ફુલેલ અત્તર ચોળતાંરે ।।૫।। ના’તાં અંગે અંબર પે’રતાંરે, વળી ચાખડીપર ચડતાંરે । શ્વેત પછેડી અંગે ઓઢતાંરે, દીઠા જીવન જેણે જમતાંરે ।।૬।। જમ્યા જે જાયગા જેને ઘેરરે, શાક પાક સુંદર સારી પેરરે । લેહ્ય ચોષ્ય ભક્ષ્ય ભોજનરે, દિઠા જમતા જેણે જીવનરે ।।૭।। એવી મૂર્તિ જે જને જોઈરે, પામ્યા પરમ ધામને સોઈરે । જોયા જીવનને પૂજયા જનેરે, કુંકુમ કસ્તુરી સુગંધિ ચંદનેરે ।।૮।। અંગે દિગંબર વાઘાંબરરે, મૃગાજિન ને દિઠા ટાટાંબરરે । ગોેદડી ને ચાદર ચોફાળરે, દિઠા ઓઢેલે દીનદયાળરે ।।૯।। ધોતી ગુડકિ ગૂઢે રંગે રેટેરે, કસિ કમર દૂસાલ ફેંટેરે । અંગરખી સુરવાળ જામેરે, જોઈ કૈક ગયા હરિધામેરે ।।૧૦।। ડગલી સોનેરી રૂપેરિયેરે, કિનખાપની ફૈયે ધારિયેરે । ડગલી જરિની બોર કસુંબા વાળીરે, ચકમો પટુ પાંમરી રૂપાળીરે ।।૧૧।। બોરી ચોફાળ સાલ દુસાલેરે, ડગલી ગર્મ પોસની […] read more
0 Views : 1296

પુરૂષોત્તમપ્રકાશ પ્રકાર:- ૧૬

દોહા – એમ કહ્યું’તું કૃપા કરી, હરિજન પર કરી હિત । જે જે મ લીળા કરી, તે જન ચતવજો નિત ।।૧।। જનમ કરમ જે માહેરાં, ગાયે સાંભળે સંભારે સોય । તે જન જરૂર જાણજો, મારા ધામના વાસી હોય ।।૨।। એમાં કાંઈ અટપટુ નથી, જાણી લેજો જન જરૂર । અન્ય ઊપાય અળગા કરી, ધારી લિયો એટલું ઊર ।।૩।। ભવજળ પાર ઊતરવા, જાણો મારાં ચરિત્ર છે ઝાજ । માટે સૌને સંભારવાં, એમ શ્રીમુખે કહે મહારાજ ।।૪।। ચોપાઈ – એ છે વાત ધારવા જેવીરે, ધારી વિચારી સહુને લેવીરે । જોવા મુકતને મધ્યે મહારાજરે, સહુ લઈ પોતાનો સમાજરે ।।૫।। પૂજયા મુનિએ બહુ પ્રકારેરે, સુંદર લઈ ષોડશ ઊપચારેરે । કરે સ્તુતિ મુનિ જોડી હાથરે, એવી રીત્યે સંભારે જે નાથરે ।।૬।। એતો ચતવન છે જો એવુંરે, બ્રહ્મમો’લે લઈ જાવા જેવુંરે । વળી મળતા મુનિને મહારાજરે, લેતા ચરણ છાતિયે મુનિરાજરે ।।૭।। વળી જમાડતા મુનિ જનરે, ભાત્ય ભાત્યનાં લઈ ભોજનરે । પ્રેમે પિરસતા પોતે નાથરે, લઈ લાડવા જલેબી હાથરે ।।૮।। નાના કરતાં જમાડતા જોરેરે, એવી મૂર્તિ સંભારો નિશ-ભોરેરે । આપે મુખમાં લાડુ જલેબીરે, આવે સુખ સંભારે એ છબીરે ।।૯।। દેતા દહી દૂધ દોવટરે, ઢોળી માથે હસિ ચાલે ચટરે । ખાંડ સાકર દેતા પોશ ભરીરે, એવી મૂર્તિ રાખો રુદે ધરિરે ।।૧૦।। એમ સંભારતાં ઘનશ્યામરે, નિશ્ચે પામશો પરમ ધામરે । […] read more
0 Views : 1297
Powered By Indic IME