દોહા – ભકિત ધર્મ સુત શ્રીહરિ, સહજાનંદ સુખરુપ । વિનય સહિત વંદન કરૂં, પાવન પરમ અનૂપ ।।૧।। ‍ચિંતવિ ચરણનખચંદ છટા, લખી ઊર અમિત પ્રતાપ । વંદુ વિઘ્ન વિનાશકર, હરણ વિપત અણમાપ ।।૨।। સ્વામિનારાયણ સુખદ, પ્રગટ વિદિત જગસૂર । ત્રિવિધ તાપ અજ્ઞાન તમ, કળિમળ મત કર ચૂર ।।૩।। આપો વાણી રસ ભરી, વિમળ મતિ અવિનાશ । ચરણ વંદી આદર કરૂં, પુરૂષોત્તમપ્રકાશ ।।૪।। ચોપાઈ – રચુ ગ્રંથ પ્રગટ ગુણ જુક્તરે, કૃપા કરો હરિજન મુકતરે । આ ગ્રંથ પ્રગટ પર જાણીરે, લેજયો પ્રગટ મહિમા ઊર આણીરે ।।૫।। નામ પુરૂષોત્તમ પ્રકાશ રે, પુરૂષોત્તમ મહિમા નિવાસ રે । પુરૂષોત્તમ પરમ દયાળ રે, તેજ ભકિત ધર્મના બાળ રે ।।૬।। એ છે દિવ્ય સદા સાકાર રે, એના મહિમાનો વાર ન પાર રે । નવ પો’ચે મન વાણી વિચાર રે, એવા અગમ શ્રી ધર્મકુમાર રે ।।૭।। જેને નિગમ નેતિ નેતિ કહે રે, અલ્પબુદ્ધિ પાર કેમ લહે રે । એના ચરણ કમળ પરતાપ રે, કરૂં કંઈક અમાપનો માપ રે ।।૮।। લખું દિશમાત્ર તે વિચારી રે, કૃપા કરજયો સંત સુખકારી રે । જયાં રે’છે સદા સુખકારી રે, વરણવું ધામ તે મૂર્તિ સંભારી રે ।।૯।। શ્રીગોલોક ધામ મોઝાર રે, અક્ષરધામ છે હરિનું સાર રે । કોટિ રવિ શશિ તડિત અનળ રે, તેમના તેજથી અતિ નિર્મળ રે ૧૦ એ છે પરમ દિવ્ય […] read more

દોહા – સુંદર મૂર્તિ શ્રીહરિ, લાવણ્યતાનું ધામ । દયાસુધા પૂરિત નયન, નટવર છબી ઘનશ્યામ ।।૧।। શોભા કીરતિ ઊદારતા, અનંત ભુવનની આય । ઊમંગ ભરિ ઊદે થઈ, નવ નીરદ તનમાંય ।।૨।। નવ રસ નવ મૂર્તિ ધરિ, આણિ અનુપમ હેત । સજલ જલદ શ્યામ તનુ, મન કર્મ કર્યું નિકેત ।।૩।। વસ્યા વાસ જુકતે કરિ, નવરસ નવે પ્રકાર । ભ્રકુટિ નેત્ર મુખહાસ ગતિ, ઊર તન બાહુ ઊદાર ।।૪।। ચોપાઈ – નવ રસને જાણિ નિજ દાસરે, આપ્યો નિજ તનમાંહિ નિવાસરે । રૂદ્ર વીર ભયાનક તિનરે, વસે ભ્રકુટિમાંહિ પ્રવિન રે ।।૫।। રસ શૃંગાર વસે તનમાંઈ રે, કરૂણા શાંતિ નેણે સુખદાઈ રે । રસ હાસ્યને અદ્ભુત કા’વે રે, હરે ચિત્ત હરિ હેતે બોલાવે રે ।।૬।। રસવિષે અસુર રહ્યા મોઈ રે, હરિનાં દિવ્ય ચરિત્રને જોઈ રે । એમ રસને અમિત અલંકાર રે, ધર્યા નિજ ઈચ્છાએ અપાર રે ।।૭।। રસ અલંકાર તે વિનાય રે, હરિનું રમણીય રૂપ સદાય રે । દિવ્ય અમાયિક અભિરામ રે, હરિનું રૂપ સદા છબિધામ રે ।।૮।। કરે ગ્રણ જયારે કિરતાર રે, શોભા પામે રસ ને અલંકાર રે । વસ્ત્ર ભૂષણ વાહન જેહ રે, કરે ગ્રહણ શોભે ત્યારે તેહ રે ।।૯।। સદા પુરણકામ મોરાર રે, કરે ભકતભાવે અંગીકાર રે । ઊપમા અલંકાર દેવાની રીત રે, ભકતભાવ જણાયે પ્રીત રે ।।૧૦।। કોટિ કામતણી છબિ છાજે રે, […] read more

દોહા – શોભા સાગર સુખ સદન, રમા રમણ ઘનશ્યામ । કંદર્પ દર્પ વિમોચન, પરમપુરુષ અભિરામ ।।૧।। રાજત મસ્તક દિવ્ય અતિ, કિરીટ મુગટ કમનીય । અતિ ચતુરાઈએ જુકત છે, શોભા સરસ બનીય ।।૨ ।। નાના રત્ન વૈદૂર્ય મણિ, કૌસ્તુભ સ્ફટિક પીત । ઈંદ્રનીલ મર્કતમણી, મણિગણ કણ અગણિત ।।૩।। ગજમોતી ઘણા છીપસુત, પન્ના પીરોજા લાલ । વર પોખર માણિક મધ્યે, કંચન જડીત પ્રવાલ ।।૪।। ચોપાઈ – એવી શોભા મુગટની જોઈ રે, રહ્યાં મુકત તણા મન મોઈ રે । એવો મુગટ ધર્યો છે માથ રે, રૂડા શોભે છે મુકતોના નાથ રે ।।૫।। કર્યું કેસર તિલક ભાલ રે, વચ્ચે કુંકુમ ચંદ્રક લાલ રે । શોભે અધર અરુણ પ્રવાલ રે, મૃગમદની ટીબકડી છે ગાલ રે ।।૬।। શરદઋતુ તણું જે કમળ રે, પરમ પુનિત અરુણ અમળ રે । તેની પાંખડી સરખાં શોભિત રે, અણીયાળાં લોચન ચોરે ચિત્ત રે ।।૭।। નેણે વરષે અમૃત અવિનાશ રે, કરે પાન નિત્યે નિજ દાસ રે । નિરખી નેણાં તૃપ્ત ન થાય રે, તેમને કલ્પ પલક સમ જાય રે ।।૮।। શોભે ગલુબંધ કૌસ્તુભ મણિ રે, શોભા સરસ જોયા જેવી બણિ રે । રૂડું સરસ સુગંધીમાન રે, એવું શિતળ ચંદન ગુણવાન રે ।।૯।। તેણે ચરચ્યાં છે સર્વે અંગ રે, નિરખિ લાજે કોટિ અનંગ રે । એવી શોભાને ધરતા શ્યામ રે, પુરૂષોત્તમ પૂરણકામ રે […] read more

દોહા – ચક્ર સુદરશન આદિ જે, આયુધ મૂર્તિમાન । દિવ્ય દેહે સેવે સદા, પ્રભુપદ પરમ સુજાન ।।૧।। નંદ સુનંદ શ્રીદામવર, શક્રભાનુ શશિભાન । એ આદિક અસંખ્ય ગણ, રૂપ ગુણ શીલવાન ।।૨।। સેવત પ્રભુપદ પ્રીત કરી, પાર્ષદ પરમ પ્રવિર । રાજત સદા સમીપમાં, મહા સુભટ રણધીર ।।૩।। કોટિ ચંદ્ર રવિ સમ દ્યુતિ, નવ નીરદ તનમાંય । નિરખિ નાથ શોભાનિધિ, આનંદ ઊર ન સમાય ।।૪।। ચોપાઈ – અનંતકોટિ કલ્યાણકારી ગુણરે, તેણે યુકત છે મૂરતિ તરૂણરે ધર્મ જ્ઞાન ને વૈરાગ્ય આદિ રે, નવ નિધિ સિદ્ધિ અણિમાદિ રે ।।૫।। એ આદિક ઐશ્વર્ય અપાર રે, સેવે પ્રભુપદ કરી પ્યાર રે । મૂર્તિમાન વેદ ચારે ગાય રે, હરિનાં ચરિત્ર ર્કીિત મહિમાય રે ।।૬।। વાસુદેવાદિ વ્યૂહ અનુપ રે, કેશવાદિક ચોવીશ રૂપ રે । વારાહાદિક બહુ અવતાર રે, એ સર્વના હરિ ધરનાર રે ।।૭।। એવા શ્રીહરિકૃષ્ણ ભગવાન રે, પુરૂષોત્તમ કૃપાનિધાન રે । આજે ઐશ્વર્ય સર્વે કે’વાય રે, તેણે યુકત થકા હરિરાય રે ।।૮।। ભુવિપર એકાંતિક ધર્મ રે, તેને પ્રવર્તાવવો એ છે મર્મ રે । બદ્રિકાશ્રમને માંઈ રે, થયો શાપ અતિ દુઃખદાઈ રે ।।૯।।ઐશ્વર્ય ઋષિ દુર્વાસાને શાપે કરી રે, ભુવિ પ્રગટ્યા મનુષ્ય તનુ ધરી રે । નિજ એકાંતિક ભકત જાણી રે, ભકિત ધર્મ ઊપર હેત આણિ રે ।।૧૦।। વળિ મરિચ્યાદિક ઋષિરાજ રે, હરિના એકાંતિક ભકત સમાજ રે । અસુરગુરુ […] read more

દોહા – ભકિત ધર્મને ભુવને, થયા પ્રગટ પૂરણ બ્રહ્મ । આપ ઈચ્છાએ આવિયા, જેને નેતિ કહે નિગમ ।।૧।। સુંદર દેશ સરવારમાં, છપૈયા છબીનું ધામ । તિયાં પ્રભુજી પ્રગટયા, પુરૂષોત્તમ પૂરણકામ ।।૨।। સંવત અઢાર સાડત્રિશના, ચૈત્રશુદિ નવમીને દિન । તે દિન જીવન જનમ્યા, ભકત ભયહારિ ભગવન ।।૩।। વસંત ઋતુ વિરોધિ સંવત્સર, ઊત્તરાયણ અર્ક અનૂપ । શુકલ પક્ષ પુષ્ય નક્ષત્રે, સોમવાર તે સુખરુપ ।।૪।। ચોપાઈ- વૃશ્ચિક લગ્ન ને કૌલવ કરણરે, યોગ શુક્રમાં દુઃખ હરણરે । દશ ઘડી રૂડી રાત્ય જાતાં રે, સુખ સેજમાં સુતાં’તાં માતા રે ।।૫।। તે સમે પ્રગટ્યા મહારાજ રે, કરવા અનેક જીવનાં કાજ રે । વ્યોમે વિબુધ વાજાં વજાવિ રે, કરે દર્શન વિમાન લાવિ રે ।।૬।। સુરવનિતા ગાય વધાઈ રે, અતિ મોદ ભરી મનમાંઈ રે । મંદ સુગંધ શીતળ વાય રે, વાયુ સુંદર જન સુખદાય રે ।।૭।। સ્વર્ગ શોભી રહ્યું છે અપાર રે, થાય જયજય શબ્દ ઊચ્ચાર રે । કરે પુષ્પ વૃષ્ટિ પુરંદર રે, વર્ષે સુગંધિ સુમન સુંદર રે ।।૮।। તાંડવ નૃત્યે ત્રોડે શિવ તાન રે, ગાયે ગાંધર્વ અપ્સરા ગાન રે । થયા નિર્ધૂમ યજ્ઞ હુતાશન રે, હવાં નિર્મળ જનનાં મન રે ।।૯।। એમ અમર પામ્યા આનંદ રે, તેમ ભૂમિ મગન જનવૃંદ રે । ગાય ઘરઘર મંગળ વધાઇ રે, હરષ ભરી માનિની મનમાંઈ રે ।।૧૦।। રહ્યો ચૌદિશે આનંદ છાઈ […] read more

દોહા – જનમિ જનક જનની ઘરે, રહ્યા દયા કરી કાંઈક દિન । રમ્યા જમ્યા રૂડિ રીત્યશું, ભકિત ધર્મને ભવન ।।૧।। ત્યાં બાળચરિત્ર બહુ કર્યાં, પછી આઠમે વર્ષે આપ । પિતાથકી તે પામિયા, ઊપવીત અતિ નિષ્પાપ ।।૨।। ત્રણ વર્ષ તપાસિને રહ્યા, તાતભવન શ્રીઅવિનાશ । પછી પ્રભુજી પધારિયા, જઈ કર્યો વનમાંહિ વાસ ।।૩।। સાત વરષ વન વેઠિયું, વળતો વાલમે કર્યો વિચાર । જે અર્થે આ અવતાર છે, તે કરૂં હવે નિરધાર ।।૪।। ચોપાઈ- પછી જોગી ગોપાળને મળીરે, કરી એની ઈચ્છા પૂરી વળી રે । મળ્યા પ્રભુજી પૂરણ કામ રે, તજી તન ગયા અક્ષરધામ રે ।।૫।। પછી નવલખે પર્વત પધાર્યા રે, બહુ જોગીને મુદ વધાર્યા રે । જોગી નવલાખ જોઈ જીવન રે, થયા નાથ નિરખિને મગન રે ।।૬।। તેપણ તન તજી નિરધાર રે, અવધે ગયા અક્ષર મોઝાર રે । એમ જીવ ઊદ્ધારવા કાજ રે, ફરે હદ્ય બેહદ્યે મહારાજ રે ।।૭।। જેજે જીવ આવે છે નજરે રે, તેને ધામના નિવાસી કરે રે । દરશે સ્પરશે કોઈ દેહધારી રે, થાય અક્ષરના અધિકારી રે ।।૮।। નર અમર ને જે અસુર રે, પામે પ્રભુ પેખે બ્રહ્મપુર રે । એમ જીવ જકતના જેહરે, પામે અક્ષરધામને તેહરે ।।૯।। તીર્થ શહેર પુર નગ્ર ગ્રામ રે, ફર્યા જેજે ધરણિપર ધામ રે । ત્યાં ત્યાં જેણે નિરખ્યા ઘનશ્યામરે, તેતે પામિયા અક્ષરધામરે।।૧૦।। ગિરિ […] read more

દોહા – વળતા મુનિ બોલિયા, શું શું ધરાવિએ વ્રતમાન । કયી પેર્યે ભજન કરાવિએ, કયી પેર્યે ધરાવિએ ધ્યાન ।।૧।। કેવિ રીતે અમે વરતિએ, કેવો રાખીએ વળિ વેષ । કેવી રીતે વાત કરીએ, કેવો આપીએ ઊપદેશ ।।૨।। જગમાં જે જિજ્ઞાસુ જન, નર નારી હશે અપાર । કે’શું નરને કલ્યાણનું, નહિ કહિએ નારીને નિરધાર ।।૩।। મુકતને માનિની મળિ, વળિ કરે પરસ્પર વાત । દર્શ સ્પર્શ દારા હાસ્યથી, થાય નરને જ્ઞાનની ઘાત ।।૪।। ચોપાઈ – માટે નર આગે નિરધારરે, કે’શું વાત કરી અતિ પ્યારરે । પુરૂષ પ્રમોદશું બહુ પેરરે, ફરી દેશોદેશ ગ્રામ શહેરરે ।।૫।। રુડો રહસ્ય પુરૂષને કે’શું રે, દારા સંગ થકી દૂર રે’શુંરે । આજ મોર્યની અમે સાંભળિરે, ખાધી મોટે મોટે ખોટ વળિરે ।।૬।। બ્રહ્મા ભુલ્યા તનયા તન જોઈરે, તેણે ખરી લાજ વળી ખોઈરે । શિવ મોહિની જોઈ મન મોહ્યુંરે, તેણે જોગકળા બળ ખોયુંરે ।।૭।। ઈંદ્ર અહલ્યા રૂપ નિહાળીરે, થયો ભ્રષ્ટ હતો ભાગ્યશાળીરે । જોઈ મોહિની રૂપને અસુરરે, નેણે વેણે થયા ચકચુરરે ।।૮।। પરાશર ઋષિ તપોધનરે, મોહ્યા મત્સ્યગંધા જોઈ મનરે । એકલશ્રુંગી વસે વનમાંઈરે, જેને ભામિની ભાન ન કાંઈરે ।।૯।। દેખી સુંદરીને દિલે ડૂલ્યારે, જેણે જ્ઞાન ધ્યાન નિ’મ ભૂલ્યારે । ઋષિ સૌભરિ શફરી સંગરે, જોઈ તર્ત વ્રત કર્યું ભંગરે ।।૧૦।। નારદ પર્વતે નિરખી સુંદરીરે, ઈચ્છા બેઊએ વરવા કરીરે । દેવગુરુ ભૂલ્યા દિશ […] read more

દોહા – શ્રીહરિ કહે સંત સાંભળો, એવો કરવો નથી ઊપાય । જેણે કરીને જકતનું, બંધન તમને થાય ।।૧।। એવી રીતને રાખશું, જેહ રહ્યા ન રે’શે કોય । શાસ્ત્રમાં પણ શોધતાં, કિયાં હોય કે વળિ નો’ય ।।૨।। જેમ અલૌકિક અવતાર છે, તેમ કાઢું અલૌકિક રીત । સહુ ઊપર શિરોમણિ, વળિ ઘણી પરમ પુનિત ।।૩।। તે રીત કહું તે હૃદે ધરી, સહુ રહો થઈ સાવધાન । એમ મુનિ મંડળને આગળે, શ્રીમુખે કહે ભગવાન ।।૪।। ચોપાઈ – રે’જો પંચ વ્રત પ્રમાણરે, ધારી વિચારી સહુ સુજાણરે । પંચ વ્રત છે સહુને પારરે, નથી એથી બીજું કાંય બા’રરે ।।૫।। જોશો વિધવિધે જો વિચારીરે, ભર્યા અર્થે છે એ અતિ ભારિરે । તેમાં ધન ને ત્રિયાનો ત્યાગરે, ઘણો કહ્યો છે કરી વિભાગરે ।।૬।। અષ્ટ પ્રકારે તજવી નારીરે, તેમ ધન તજવું વિચારીરે । કોઈ દેશ કાળ ક્રિયા સંગેરે, એથી અળગું રે’વું અષ્ટ અંગેરે ।।૭।। સહુ જાણજો જન એમ પંડ્યેરે, ધન ત્રિયા બે નથી બ્રહ્માંડેરે । એમ નકી કરી નિરધારરે, ફરો પરહિતે પૃથવી મોઝારરે ।।૮।। અંગે રાખજો અંબર એટલાંરે, શીત ઊષ્ણ ન પીડે તેટલાંરે । કંથા કૌપીન ને કટિપટરે, એટલાં તો રાખજો અમટરે ।।૯।। તેપણ જાચિને જીરણ લેજોરે, એવી રીત્યે સહુ મુનિ રે’જોરે । અન્ન માગિને જમજો મધ્યાહ્નેરે, રસે રહિત સહિત જળ પાનેરે ।।૧૦।। સર્વે મેળવી ભેળું તે કરીરે, […] read more