Last Updated:
May 5, 2025

Click here to submit your article
ભક્તચિંતામણિ
Per Page :

ભક્તચિંતામણિ પ્રકરણ:- પ૭

રાગ સિંધુકડખો- એવું સાંભળીને આવીયું, વળી દુષ્ટજનનું દળ । સાધુને માંડ્યા સંતાપવા, બહુ બહુ દેખાડે છે બળ ।।૧।। સંત શ્રીનગર માંહિ, નિત્ય જાતાતા ભિક્ષાઅર્થ । તેને અસુરે આવી આંતર્યા, મારે કરે અતિ અનરથ ।।૨।। ગેડી ધોકા પડે લાકડી, વળી કંદે ભાંગી કટિયું । કર્યા પ્રહાર કડિયાળીએ, તેતો સંતે સરવે સહ્યું ।।૩।। તપસી ઋષિ કૃશ તનમાં, તેને માથે મોટ ચડાવિયા । મનગમતો માર દેતા, ઉતારાપર લઇ ગિયા ।।૪।। તિયાં જઇ તાડન કરી, ફરી બાંધિયા બહુપેર । અસુરને હાથ આવી પડ્યા, જેને જરાયે ન મળે મેર ।।૫।। કોઇ કહે કાન નાક કાપો, કોઇ કહે કરો ઘાત જીવની । કોઇ કહે ભુજ ચરણ ભાંગો, એમ બોલે સેના શિવની।।૬।। ભાખે ભૂંડી ગાળો મુખથી, તેતો જેજે બોલે તે થોડીયું । જાણું મસ્તક પાંચમું, કાપી બ્રહ્માનું ચોડીયું ।।૭।। કોઇક સંત કલે વકલે, અસુરહાથ આવ્યો નહિ । તેણે ખબર ખોખરે વળી, આવીને સવેર્કહી ।।૮।। સુણી શ્રીહરિ શ્રવણે, અંગે ઉભી થઇ રોમાવળી । એવો કોણ અવનિ ઉપરે, જે મારા સંતને મારે વળી ।।૯।। કરી નજર અતિ કરડી, થયાં લોચન લાલ વિશાળ । ભ્રકુટિભ્રંગ ચડાવિયો, દેખી કંપવા લાગ્યો કાળ ।।૧૦।। શશિ સૂરજ ઝાંખા પડ્યા, વળી ઉઠિયો અજ અકળાઈ । શિવ કહે સંહાર વળશે, આજ નથી રહેવાનું કાંઈ ।।૧૧।। ઇંદ્ર સુરને ભય ઉપજયો, વળી દલે ડર્યા દિગપાળ । જોઇ કોપ […] read more
0 Views : 121

ભક્તચિંતામણિ પ્રકરણ:- પ૮

ચોપાઇ- પછી ત્યાંથી ચાલ્યા અવિનાશ, જોઇ અસુર નરનો નાશ । ગયા વેલાલ્ય સલકિ ગામ, પછી કચ્છમાં સધાવ્યા શ્યામ ।।૧।। ત્યાંથી કાગળ મોકલ્યો નાથે, એવું શીદ કર્યું અમ સાથે । અમારે નોતું કરવું એમ, તમારે પણ ઘટે એ કેમ ।।૨।। એતો થયું છે અજાણમાંઇ, તેનો ધોખો કરશોમાં કાંઇ । એતો કરાવનારા છે કોક, તેનો શીદને રાખવો શોક ।।૩।। અમે તમે તો એકજ છીએ, ઘણું ઘણું શું મુખથી કહીએ । અમે કરશું જગન ડભાણ, તિયાં આવજો સવેર્સુજાણ ।।૪।। થાશે તે અમે ચાકરી કરશું, તમે કરશો માં તમારૂં નરશું । ત્યાંતો એકાએક હતા અમે, તેવા સમામાં આવિયા તમે ।।૫।। એવો પત્ર લખ્યો અવિનાશે, આવ્યો અસુરાધિશને પાસે । સામ દામ દંડ ભેદે ભયોર્ , વાંચી કાગળ વિચાર કર્યો।।૬।। ન કરો નુગરાની યાં વાત, જેણે માર્યા સાધુ સાક્ષાત । એમ સમજી મનમાં વિચારી, પછી બેસી રહ્યા જખ મારી ।।૭।। પછી શું શું કર્યું ભગવાને, કહું સાંભળજયો સહુ કાને । આદર્યો છે ડભાણે જગન, આવ્યા ચૌદિશેથી હરિજન ।।૮।। શાળ દાળ ને દળાવ્યા ઘઉં, લીધાં ઘી ગોળ મિસરી બહુ । છોયે રસના ભર્યા કોઠાર, તેનો કહેતાં તે ન આવે પાર ।।૯।। પછી પોતે પધાર્યા મહારાજ, પૂરો કરવો જગન એ કાજ । રહ્યા દન દોય એહ ઠામ, પછી ગયા ઘોડાસર ગામ ।।૧૦।। ત્યાંથી નાથ ગયા હાથરોળી, ત્યાં તેડાવી […] read more
0 Views : 147

ભક્તચિંતામણિ પ્રકરણ:- પ૯

રાગ સામેરી – વળતા તે વિપ્ર બોલીયા, મહારાજ શું કહો છો તમે । જેમ આપો આગન્યા, તેમ સહુ કરીએ અમે ।।૧।। મહારાજ કહે એક તમે, એક અમારો તમસાથ । તમે લેજયો લાડવા, એ લેશે જેષ્ટિકા હાથ ।।૨।। પિરશે પોતાનાં પારકાં, જો કરશો જરાય । તો તમને એ તાડશે, તેની રાવ રોષ ન કાંય ।।૩।। પછી ભર્યાં મોદકનાં ગાડલાં, તેણે જુતા જોધ્ધ જુવાણ । પાક ફરે પંગત્યમાં, એમ જમાડે જીવનપ્રાણ ।।૪।। તોય બ્રાહ્મણ ભુંડાઇ ન તજે, લઇ બેઠા એક એક લાકડી । તૈયે મહારાજ કહે કાઠિયો, તમે આવો સહુ ઘોડે ચડી ।।૫।। લેવરાવી સૌને લાઠિયો, કાઠી આવિયા ઘોડે ચડી । વિના ગોળીએ વછોડીયો, ત્યાં બંધુકો બહુ પડી ।।૬।। ભાંગી ભડાકે કોઠીયો, સુંદર દાળની સોળ । જાણે દુષ્ટ વિઘન પાડશું, સામું પડ્યા પોતાને રોળ ।।૭।। ખોટે ડારે ડરાવિયા, કહે ઉઠશો જમતાં કોય । જરૂર તેને મારશું, તમે ઉઠજયો એવું જોય ।।૮।। જુક્તિ કરીને જમાડીયા, નવ પડવા દીધું વિઘન । એમ રૂડી રીતશું, મહારાજે કરાવ્યો જગન ।।૯।। પછી દિવસ વળતે, તેડ્યા પુરાણી પંડિત । કરી ચરચા ચોકમાં, ત્યાં થઇ પોતાની જીત ।।૧૦।। લાખો લોક ભેળા થયા, નિરખવા નયણે નાથ । તેમાં નર તસકરા, આવ્યાતા નાખવા હાથ ।।૧૧।। જોયો સર્વે સંઘને, બહુ ખબરદાર દીઠા ખરા । પછી અશ્વ ઉપરે, આવી તાકીયા તસકરા ।।૧૨।। ત્રણ […] read more
0 Views : 135

ભક્તચિંતામણિ પ્રકરણ:- ૬૦

ચોપાઇ- એમ યજ્ઞ કરી યદુનાથ, ચાલ્યા શ્યામળો સખાને સાથ । રહ્યા જેતલપુરમાં જઇ, સંઘ સરવે સંગાથે લઇ ।।૧।। ત્યાંથી સંઘને શીખજ કરી, પોતે ચાલ્યા પશ્ચિમ દેશે હરિ । સારો પહેરી સુંદર સુરવાળ, ઝગે જરકશી જામો વિશાળ ।।૨।। માથે બાંધી છે પાઘ સોનેરી, કમર કશી કેસર રેંટા કેરી । બાજુ કાજુ કુંડળ રૂપાળાં, હાથે હેમકડાં બે વળાળાં ।।૩।। હૈયે હાર અપાર શોભાળા, ઉર ઉતરી મોતીની માળા । કોટે કનકની કંઠી શોભે, શિશે શિરપેચ જોઇ મન લોભે ।।૪।। ચડ્યા ઘણામૂલે હરિ ઘોડે, બીજા સખા અસવાર જોડે । ચાલ્યા વાટમાં એવાના એવા, સર્વે જનને દર્શન દેવા ।।૫।। જેજે વાટમાં આવિયાં ગામ, તેણે નિરખ્યા સુંદર શ્યામ । દેતા દર્શન દીનદયાળ, આવ્યા પ્રભુજી દેશ પંચાળ ।।૬।। સુંદર ગામ સારંગપુર નામ, તિયાં પધાર્યા સુંદર શ્યામ । રૂડા ભક્ત જીવો ને રાઠોડ, આવ્યા હરિ કરી તિયાં ધ્રોડ ।।૭।। રહી રાત્ય એક તિયાં રાજ, આવ્યા કારિયાણી મહારાજ । તિયાં ભક્ત વસે એક માંચો, નહિ તે કોઇ નિયમમાં કાચો ।।૮।। નિરલોભી ને અતિ નિષ્કામી, તેને ઘેર પધારીયા સ્વામી । તિયાં રહ્યા હરિ એક દિન, પછી આવ્યા ગઢડે જીવન ।।૯।। ભક્ત સભાગી એભલ જીયાં, રહ્યા કાંઇક કૃપાળુ તિયાં । પછી ત્યાંથી સધાવીયા શ્યામ, આવ્યા નાથ કરિયાણે ગામ ।।૧૦।। તિયાં રહ્યા રાત એક હરિ, આવ્યા રાયપર કૃપા કરી । સખા સર્વે […] read more
0 Views : 124

ભક્તચિંતામણિ પ્રકરણ:- ૬૧

ચોપાઇ- પછી પધાર્યા દેશ પંચાળ રે, જીયાં વસે છે દાસ દયાળ રે । સર્વે સંસારનાં સુખ ત્યાગી રે, એક પ્રભુપદ અનુરાગી રે ।।૧।। પંચ વિષયથી પ્રીત ઉતારી રે, પંચવ્રત પ્રેમે રહ્યા ધારી રે । દીધાં દેહ તણાં સુખ નાખી રે, રહ્યાં અંતરે પ્રભુને રાખી રે ।।૨।। એવા જન જક્તથી ઉદાસી રે, તિયાં આવ્યા આપે અવિનાશી રે । જોઇ જનના હૈયાનું હેત રે, આવ્યા પ્રભુજી સખા સમેત રે ।।૩।। તેને દીધાં છે દર્શન દાન રે, બહુ ભાવે કરી ભગવાન રે । અંધ અપંગ બૂઢા ને બાળ રે, અસમર્થ અબળા લાજાળ રે ।।૪।। તેને દયા કરી હરિ આપરે, દીધાં દર્શન ટાળિયા તાપ રે । પછી જને પૂછ્યા સમાચાર રે, કહ્યા હરિએ કરી વિસ્તાર રે ।।૫।। જે જે પૂછતા ગયા છે જન રે, તે તે કહેતા ગયા છે જીવન રે । પછી પુછી જગનની વાત રે, કહી રાજી થઇ રળીયાત રે ।।૬।। જેને નોતું અવાણું જગને રે, તે પણ મગન થયા સુણી મને રે । કહે ધન્ય ધન્ય મહારાજ રે, એવો જગન થાય કોણે આજ રે ।।૭।। બીજા ખચેર્બહુ બહુ ધન રે, પણ ન થાય નિરવિઘન રે । કૈક જન તણા જીવ જાય રે, એવું સુણ્યું છે જગન માંય રે ।।૮।। લૂંટે ચોર કે ખરચી ખુંટે રે, થાય ફજેતિ શકોરાં ફૂટે રે । […] read more
0 Views : 142

ભક્તચિંતામણિ પ્રકરણ:- ૬ર

ચોપાઇ- પોતે દયાળુ હતા ડભાણ, સુંદરવર શ્યામ સુજાણ । ત્યાંથી ચાલીયા અંતરજામી, આવ્યા બુધેજમાં બહુનામી ।।૧।। હરિભક્ત તિયાં હઠિભાઇ, રહ્યા રાત્ય તિયાં સુખદાઇ । ત્યાંથી આવ્યા પછમે મહારાજ, જીયાં ભક્ત ઓધવ જેરાજ ।।૨।। રહી રાત્ય એક તેને ઘેર, ત્યાંથી વાલો આવ્યા છે ઝીંઝર । સંગે ભક્ત હતો મેર જેઠો, અતિવૃધ્ધ અંગે વળી દિઠો ।।૩।। તેને પહેરાવ્યો સુંદર સ્વાંગ, જામો જરી ને સોનેરી પાગ । રહી રાત્ય ને ચાલ્યા દયાળુ, આવ્યા કુંડળમાંહિ કૃપાળુ ।।૪।। મોટા ભક્ત મામૈયો ને રામ, તેને ઘેર રહ્યા જુગ જામ । ત્યાંથી સારંગપુર આવીયા, દિન ત્રણ સુધી તિયાં રહ્યા ।।૫।। પછી આવ્યા નાગડકે નાથ, સવેર્સખા છે પોતાને સાથ । તિયાં ભક્ત સુરો સતસંગી, હરિભક્ત જક્તથી અસંગી ।।૬।। તેને ઘેર ગિરિધર ગયા, દિન ચારસુધી તિયાં રહ્યા । અતિહેતે જમાડ્યા જીવન, પ્રભુ જનપર છે પ્રસન ।।૭।। દેવા દર્શન જનમન ભાવ્યાં, સુંદર વસ્ત્ર શ્યામળે મગાવ્યાં । વાલે પહેર્યો સોનેરી સુવાગ, જેણે જોયા તેનાં મોટાં ભાગ્ય ।।૮।। પછી ત્યાંથી શ્યામળો સધાવ્યા, પોતે નાથ પિપરડીયે આવ્યા । તિયાં ભક્ત પવિત્ર જે પીઠો, તેને ઘેર રહ્યા માવ મીઠો ।।૯।। ત્યાંથી ચાલીયા સુંદરશ્યામ, ગયા ભક્ત માંતરાને ગામ । ત્યાંથી ભોંયરે ભોજન કીધું, ભક્ત નાજાને દર્શન દીધું ।।૧૦।। પછી ત્યાંથી આવ્યા ગોખલાણે, જાગ્યાં ભાગ્ય ભક્ત જીવો જાણે । ત્યાંથી ચાલિયા પૂરણકામ, આવ્યા કૃપાળુ કરિયાણે ગામ […] read more
0 Views : 126

ભક્તચિંતામણિ પ્રકરણ:- ૬૩

રાગ સામેરી- પછી પ્રભુજી પધારીયા, પોતે તે ગુર્જર દેશ । લીળા કરી ગુજરાતમાં, પંચાળે કર્યો પ્રવેશ ।।૧।। સત્સંગી સોરઠનાં, હાલારનાં હરિજન । તેને ઉપર દયા કરી, દીધાં સહુને દર્શન ।।૨।। દાસ ઉપર દયાળને, દયા દલમાં અતિઘણી । જાણો મારા જનને, દિયું સંપતિ સુખતણી ।।૩।। જપ તપ તીરથ કરતે, નાવે ધરતે જોગીને ધ્યાન । તે આવે જનને ભુવન ચાલી, મહેર કરી મહેરવાન ।।૪।। ફરે કરે પાવન પૃથિવી, જુવે જાણે અજાણે જન । જક્ત આશ્ચર્ય જોઇને, કરે ભાવ અભાવે ભજન ।।૫।। જેને દર્શને દુષ્કૃત નાશે, અને સ્પરસે નાશે પાપ । તેહ હરિને સંભારતાં, સહુ શુધ્ધ થયાં છે આપ ।।૬।। લાગ્યો ભય લુંટક જનને, અને પાપીને પીડા થઇ । ડર્યા નર તસ્કરા, અને દુષ્ટ દુઃખ પામ્યા સઇ ।।૭।। કળિમાં સતજુગ કીધો, પ્રભુ પોતે પ્રકટી । તે જાણે જન પોતાતણા, ન જાણે કુડીયાં કપટી ।।૮।। ખાન પાન પટ વડે, સર્વે જન સુખી બહુ । તે પ્રતાપ મહારાજનો, પ્રકટ જન જાણે સહુ ।।૯।। પુરૂષોત્તમ પૂરણ પ્રકટ્યા, અનેક જીવ ઉધ્ધારવા । દયા કરી ફરે દેશમાં, નિજજનનાં કારજ સારવા ।।૧૦।। જેજે દેશમાં દાસ હતા, ભજતા હતા ભગવાન । ગોતી તેનાં ગામ પોતે, દીધાં દર્શન દાન ।।૧૧।। પછી આવી પંચાળમાં, અને લીધા સખા સાથ । ઘોડે ચડી ગુજરાતમાં, આવ્યા ડભાણે નાથ ।।૧૨।। દર્શન દીધાં દાસને, દયાળે દયા કરી […] read more
0 Views : 139

ભક્તચિંતામણિ પ્રકરણ:- ૬૪

ચોપાઇ- પછી પોતે ગયા ગુજરાત, રહ્યા ડભાણમાં દોય રાત । હતી સંતની મંડળી સાથ, વળતાં વરતાલે આવિયા નાથ ।।૧।। તિયાં રહ્યા હરિ સંત સહુ, કરી લીળા આપ્યાં સુખ બહુ । રહ્યા પંચ રાત્ય પોતે તિયાં, પછી યાંથી બુધેજે આવિયા ।।૨।। ત્યાંથી ચાલીયા સમર્થ સ્વામી, આવ્યા બોચાસણે બહુનામી । બામણ ગામને એકલબારે, પોતા સરસવણિ મહીપારે ।।૩।। જઇ પાદરે પાછા વળીયા, આવી વરતાલે સંતને મળીયા । ત્યાંથી ચાલી ઉમરેઠે ગયા, દેવા દર્શન પ્રસન્ન થયા ।।૪।। વાજાં વાજતે પધાર્યા શ્યામ, આવ્યું સામૈયે સઘળું ગામ । દીધાં દાસને દર્શન દાન, રહી રાત્ય ચાલ્યા ભગવાન ।।૫।। ભાવ ગામના લોકને બહુ, આવ્યાં પુરબારાં મળી સહુ । તેને દર્શન દઇ દયાળ, કરી કલ્યાણ ચાલ્યા કૃપાળ ।।૬।। સંગે આપ્યો તો ભોજન થાળ, યથાયોગ્ય જમ્યા તે દયાળ । પછી આવ્યા ડડુસર ગામ, કર્યો કઠલાલ્યે વિશરામ ।।૭।। આંતરોળી ઉંટડિયે મહાદેવ, તિયાં પધાર્યા દેવાધિદેવ । તિયાં શિવનાં દર્શન કીધાં, વસ્ત્ર સવેર્સેવકને દીધાં ।।૮।। આપ્યા રૂપૈયા મુઠડી ભરી, પછી ત્યાંથી પધારીયા હરિ । આવ્યા લુવાંગ્ય સલકી ગામ, પછી પ્રાંતિયે પધાર્યા શ્યામ ।।૯।। ત્યાંથી ચાલિયા શ્યામ સુંદર, આવ્યા વાલ્યમજી વિજાપર । ત્યાંથી ગેરિતે ગયા ગોપાળ, વિશનગ્ર પધાર્યા દયાળ ।।૧૦।। તિયાં જમાડ્યા બ્રાહ્મણ ઘણા, કરી મોદક મિસરિતણા । ત્યાંથી ગયા ઉંઝે મહેસાણે, તિયાં જનને જમાડ્યા પરાણે ।।૧૧।। પછી આવ્યા ર્કિજસણ નાથ, સખા સાંખ્યયોગી હતા […] read more
0 Views : 164
Powered By Indic IME