Last Updated:
May 5, 2025
Click here to submit your article
હરિલીલામૃત કળશ- ૦૧, વિશ્રામ- ૦૩
ઉપજાતિ:- કહે ભૂમાનંદ મુનીન્દ્ર મુકત, હે વાઘજીભાઇ સુણો સુભકત; વિહારીલાલે મનમાં વિચારી, બોલાવિયા સદ્ગુરૂ બુદ્ધિ સારી. 1 તેનાં કહું નિરમળ શુદ્ધ નામ, તથા કહું સદ્ગુણ એહ ઠામ; આચાર્ય પાસે મુનિ એહ આવ્યા, જોતાં ભલા અંતર માંહિ ભાવ્યા. 2 સ્રગ્ધરા:- જ્ઞાની ધ્યાની અમાની મુનિશિરમણિ શ્રી અદ્ભુતાનંદસ્વામી, જેણે કામાદિ જીત્યા તજી તનમમતા તીવ્ર વૈરાગ્ય પામી; સારી સેવા સજીને સમય સમયમાં શ્રીજીને રાજી કીધાં, પામ્યા હાર પ્રસાદી ચરણ હરિ તણા છાતિમાં ચાંપિ લીધા. 3 ગોપાળાનંદ કેરા સુગુણી મુનિ હતા શિષ્ય સારા અનેક, તે સૌમાં મુખ્ય તે તો સકળ જન કહે પુરુષાનંદ એક; 5 જેણે કાંઇ જુદાઇ લવ સમ ન ગણી શ્રી રઘુવીર સાથે, સાચું સખ્યત્વ તેથી સતત મન ધર્યું તેહ ધર્માધિનાથે. 4 શિખરિણી:- અનંતાનંદાખ્ય પ્રભુપદ તણા પૂજક સદા, વડા તે વર્ણીન્દ્ર પ્રગટ હરિવાર્તાકર મુદા; મુકુંદાનંદે તો નિજ સકળ શિષ્યોપરી ભણ્યા, વિહારીલાલે તે સ્વમત પૂછવા ઉત્તમ ગણ્યા. 5 સ્રગ્ધરાઃ- વિજ્ઞાનાનંદસ્વામી વિદુષજ નમણી હું હતો તેહ પાસ, નિષ્કામાનંદ વર્ણી અતિ શુભમતિમાન્ બાળમુકુંદદાસ; આવ્યા ત્યાં આઠમા તો પરમ નિપુણ જે કૃષ્ણજીવનદાસ, આચાર્યે માન આપ્યું મધુર વચનથી આપ બેસારી પાસ.6 ઉપજાતિ:- ભકિત મળી વલ્લભદાસ નામ, જે સાધુ છે સદ્ગુણના સુધામ; ચૈતન્ય આનંદમુનીન્દ્ર કેરા, તે શિષ્ય સારા મતિમાન્ ઘણેરા. 7 લાગ્યા ભલા તે રઘુવીરજીને, મહાંત કીધા ગુણી તે મુનીને; સદૈવ કાળે સત્સંગ કેરો, મમત્વ રાખે મનમાં ઘણેરો. 8 […] read more
0 Views : 1491
હરિલીલામૃત કળશ- ૦૧, વિશ્રામ- ૦૨
શાર્દૂલવિક્રીડિતવૃત્ત:- જન્મ્યા કૌશલ દેશ વેષ બટુનો લૈ તીર્થ માંહિ ફર્યા, રામાનંદ મળ્યા સ્વધર્મ ચલવ્યો ને યજ્ઞ મોટા કર્યા; મોટાં ધામ રચ્યાં રહ્યાં ગઢપુરે બે દેશ ગાદી કરી, અંતર્ધાન થયા લીલા હરિ તણી સંક્ષેપ એ ઉચ્ચરી. 1 શ્રી વૃત્તાલયમાં અચિંત્યમુનિએ રાજા અભેસિંહને, જે લીલામૃત કૃષ્ણનું કરી કૃપા પાયું પમાયું જને; તે વર્ણીવરને નમું વળી નમંુ તે ભૂપતિ હંસને, તેના પૂર્વજ જે થયા હરિજનો વંદૂ જદુવંશને. 2 નિત્યાનંદ તણા સુશિષ્ય સુમતિ જ્ઞાતા જનો સૌ કહે, ભૂમાનંદમુનિ ભલા ભગવદી વૃત્તાલયે તે રહે; સાધૂતા ગુણ શ્રેષ્ઠ શ્રીહરિ તણી લીલા સદા ઉચ્ચરે, બેસીને દઢ આસને પ્રભુ તણું જે ધ્યાન નિત્યે ધરે. 3 તાપે ગ્રીષ્મ ને તપ્યાં તન અતિ એવા અરણ્યે ચરા, ગંગા નીર તરંગથી તન વિષે તે શાંતિ પામે ખરા; તે રીતે ત્રણ તાપથી તપિત જે આવે જનો આદરે, ભૂમાનંદમુનિની વાણી સરિતા તે તાપ તેના હરે. 4 જૈ બેઠા હરિમંડપે હરિ તણા તે ધ્યાનમાં એકદા, પાટીદાર વસો નિવાસી જન જે તે આવિયા ત્યાં તદા; જેના તાત અમીન દાસ તુલસી સદ્ભાગ્યશાળી હતા, એવા વાઘજીભાઇ આ સમયમાં સત્સંગમાં છે છતા. 5 શ્રીજી નિર્મિત ધર્મસેતુ પર જે પ્રીતિ સુરીતિ કરે, શ્રીજી સ્થાપિત દેવ ગાદિપતિનો જે પક્ષ પક્કો ધરે; જેણે મુખ્ય ગુણાતીતાખ્ય મુનિનો સત્સંગ જઇને કર્યો, સદ્ભકિતશ્રવણાખ્યમાં પૃથુસમો સદ્ભાવ જેણે ધર્યો. 6 ઉપજાતિ:- તે વાઘજીભાઇ વિવેકી સારા, પ્રીતે હરિમંડપમાં […] read more
1 Views : 1783
હરિલીલામૃત કળશ- ૦૧, વિશ્રામ- ૦૧
શ્રી સ્વામિનારાયણો વિજયતેતરામ્ ।। શ્રીહરિલીલામૃત ।। અથ ગ્રંથોત્પત્તિર્નામઃ પ્રથમકલશ: ઉદ્બોધન:શાર્દૂલવિક્રીડિતવૃત્તમ્:- શ્રીમાનક્ષરનાયકોઽખિલગુરુઃ ષડ્ભિર્ભગૈઃ સંયુતઃ, સર્વેશોઽખિલકારણં યદપરો નાસ્તીશિતા કોપિ વા; લીનત્વં સમુપાગતેઽથ નિખિલે માયાપરે પૂરુષે, સોઽસ્મિંસ્તિષ્ઠતિ મે શુભં ચ કુરુતાત્સ્વીયૈઃ સમં ક્રીડતિ. 1 શ્રીદિવ્યાંબરધારિણં જનમનઃસન્તોષવિસ્તારિણં, ભકતાશર્મવિદારિણં મનસિજવ્યામોહસંહારિણમ્; ધર્મારિક્ષયકારિણં શ્રુતિમુનિત્યકતાક સંવારિણં, તં ધ્યાયામ્યવતારિણં મુહુરહં શ્રીસ્વામિનારાયણમ્. 2 યોઽસંખ્યાસુભૃતાં નિજાક્ષરપદપ્રસ્થાપનાય ક્ષિતૌ, જાતઃ પ્રાજયદયાસુધાર્દ્રહૃદયઃ સ્વેચ્છાધૃતન્રાકૃતિ; આત્મીયૈશ્ચરિતૈર્બહંશ્ચ સુખયન્ પ્રાણિવ્રજાન્ સાદરં, તં વન્દે સુમુદેષ્ટદેવસહજાનન્દાહ્વયં સ્વામિનમ્. 3 વિશ્વોત્પત્તિમુખક્રિયાસુ યમયન્પાદ્માંશ્ચવિષ્ણૂઞ્છિવાન્, સકતઃ કવાપિ ન તાસુ દિવ્યવિભવઃ કારુણ્યપૂર્ણેક્ષણઃ; દેહ્યાત્મીયવિબોધિનીં તતમતિં વાણીશિતા મે મુદા, સર્વેશોક્ષરધામનિ સ્વકવૃતઃ સંરાજસે ત્વં સદા. 4 દિવ્યાનેકગુ ણૈ કર ત્નસદનં સર્વાદિમીશેશ્વરં ;સચ્ચિત્સૌખ્યમયાકૃતિં તનુધરૈર્વેદૈઃ સ્તુતં સન્નતૈઃ; નૈકબ્રહ્મશિવાદિગીતયશસં યસ્મૈ સુરાદ્યા બલિં, સામન્તા ઇવ ચક્રવર્તિનમિહ ધ્યાયેઽર્પયન્તિ પ્રભુમ્. 5 દોહરો:- શ્રીપુરુષોત્તમ પ્રગટ પ્રભુ, ભુવન સકળના ભૂપ, સહજાનંદ સમર્થ હરિ, નમો મહામુનિરૂપ. 1 પ્રમાણિકાવૃત્ત:- નમો મહામુનીશ્વરં, અધીશ્વરાધિ ઇશ્વરમ્; અનેક અંડકારણં, સુધમર્- ધૂર્વ ધારણમ્ . 2 સદા સુબોધદાયકં, નમો મુનીન્દ્રનાયકમ્; કુપાત્રતાનિકંદનં, ભજામિ ભકિતનંદનમ્. 3 અધર્મતા ઉચ્છેદનં, ભવાબ્ધિ ભીતિભેદનમ્; સુશાસ્ત્રરીતિ-શોધનં, યથાર્થબોધ-બોધનમ્. 4 સુમોક્ષમાગર્મંડનં , ખલત્વપંથખંડનમ્ ; વ્રતાલયે વિરાજિતં, ભજામિ પૂર્ણભ્રાજિતમ્. 5 સુભકત-સંઘ પૂજિતં, ખગેશ કીર્તિકૂજિતમ્; સદા સ્વદાસપાલકં, ભજામિ ધર્મબાલકમ્. 6 અનંત સંત અર્ચિતં, સુચંદનાદિચર્ચિતમ્; સુપુષ્પહારશોભિતં, સુગંધ-ભૃંગલોભિતમ્. 7 શિરઃકિરીટધારિણં, નમામિ કષ્ટહારિણમ્; મનો ગિરા ક્રિયા મુદા, નમામિ સ્વામિનં સદા. 8 અહો પ્રભુ સ્તુતિ કરું, સુ એટલી ઇચ્છા ધરું; તવાંઘ્રિ ની સ્મૃતિ રહે, વિહારીલાલજી કહે. 9 ઉપજાતિવૃત્ત:- રહો સ્મૃતિ અંતરમાં તમારી, અખંડ ઇચ્છા ઉર એ જ ધારી; ચરિત્ર ચાહી […] read more
1 Views : 2808
શીક્ષાપત્રીભાષા
દોહા :- મંગળકારી મૂરતિ, શ્રીસહજાનંદ સુખધામ ।। ભકિતધર્મસુત ભાવશું, રહ્યા અંતરમાં ઘનશ્યામ ।। ૧ ।। એવા ઇષ્ટ એહ માહેરા, તેના ઇષ્ટ તે શ્રીકૃષ્ણ ।। જેને વામ રાધા ઉર રમા, વૃન્દાવનરમણ મન પ્રસન્ન ।। ૨ ।। એવા ઇષ્ટને ઉર ધરી, બોલ્યા તે સહજાનંદ ।। મુજ આશ્રિત ત્યાગી ગૃહી, સુણો નર ત્રિય વૃન્દ ।। ૩ ।। શિક્ષાપત્રી સુંદર અતિ, તમે સાંભળજયો મુજ જન ।। લખું વસી વરતાલમાં, આ છે છેલાં વચન ।। ૪ ।। ચોપાઈ :- બહુ બહુ કરી મેં વાત રે, તે સાંભળી તમે સાક્ષાત રે ।। હવે છેલ્લી વાત છે આ મારી રે, તમે સહુ લેજયો હૈયે ધારી રે ।। ૫ ।। દેશ પ્રદેશમાં જે રહેનાર રે, મારાં આશ્રિત જે નરનાર રે ।। તમ પ્રત્યે શિખામણ મારી રે, સુખદાયક છે અતિ સારી રે ।। ૬ ।। ધર્મપુત્ર પવિત્ર બે ભાઈ રે, મારા વીર જન સુખદાઈ રે ।। મોટા ભાઈ છે રામપ્રતાપ રે, નાનાભાઈ ઇચ્છારામ આપ રે ।। ૭ ।। તેના પુત્ર બે ગુણ ગંભીર રે, અવધપ્રસાદ ને રઘુવીર રે ।। તેને દત્તપુત્ર કરી સ્થાપ્યા રે, મંદિર દેશ વહેંચીને આપ્યા રે ।। ૮ ।। કર્યા સાધુ સતસંગી અમે રે, તેના આચાર્ય છોજી તમે રે ।। હવે સાંભળો મુજ આશ્રિત રે, મારાં વચનમાં દઈ ચિત્ત રે ।। ૯ ।। વર્ણી મુકુંદ આદિ […] read more
1 Views : 3358
વૃત્તિવિવાહ પદ:- ૧
(રાગ :- ધોળ) ‘કુંદનપુર વિવા’ રચ્યો’ – એ ઢાળ. લાગું પાયે પરબ્રહ્મને, સોયે સદ્ગુરુ શ્યામ ।। સંતવેષે શ્રીહરિ, એક રૂપ ને ત્રય નામ ।। ૧ ।। મંગળ ઇચ્છે જો મનમાં, તો સોંપે શરણે શીશ ।। અખંડ સુખને પામવા, ગાઉં ગુણ હરિના હમિશ ।। ૨ ।। વિવા’તે નામે વધામણું, માંહી વર કન્યાની વાત ।। વૃત્તિ તે નામ વનિતા, વર શ્રીહરિ સાક્ષાત ।। ૩ ।। વરે વર્યાની ઇચ્છા કરી, સોંપ્યું શ્રીફળ બૃહદવૈરાગ્ય ।। ઓઢી છે અવલ ઘાટડી, મારા સ્વામી તણો જે સુવાગ ।। ૪ ।। સ્વાગણ થઈ છે સુંદરી, પામી અખંડ એવાતણ ।। આવો સખી સરવે મળી, ગાઈએ ગોવિંદજીના ગુણ ।। ૫ ।। ધન્ય ધન્ય જન્મ માહેરો, થયું સગપણ શ્યામને સાથ ।। ઇચ્છા તે વર મુજને મળ્યો, નિષ્કુળાનંદનો નાથ ।। ૬ ।। read more
1 Views : 1780
વૃત્તિવિવાહ પદ:-૨
(રાગ :- ધોળ) ‘સજનીને સુપના અંતર લાધું રે’- એ ઢાળ. ઇચ્છ્યા અલબેલો વર મળિયા રે, ભય તો ભવસાગરના ટળિયા રે; અતિ એક અમૂલ્ય ઘાટડી રે, તે તો અમને અલબેલે જો ઓઢાડી રે. ।। ૧ ।। ઘાટડી તો ઘણી મૂલી કે’વાય રે, તે તો અબળા વિના ન ઓઢાય રે; ઘાટડી તો શુકદેવે શોભાડી રે, ઓઢીને ઋષભદેવે દેખાડી રે. ।। ૨ ।। ઘાટડી તો ઓઢી છે પ્રહલાદે રે, ઓઢી બીજે અનેક જને આદે રે; ઘાટડી તો ઓઢી છે ગોપીચંદે રે, ઘાટડી તો ઓઢી છે શાહા બાજન્દે રે. ।। ૩ ।। ઘાટડી તો ભરથરીને ઘણી ભાવી રે, ઘાટડી તો કદરજે શોભાવી રે; કંઈક તો વણ ઓઢ્યે ફરે ફૂલ્યા રે, નિષ્કુળાનંદ કહે તે તો ભૂલ્યા રે. ।। ૪ ।। read more
1 Views : 1490
વૃત્તિવિવાહ પદ:- ૩
(રાગ :- ધોળ) ‘લાગી રે લાગી લગની રૂપાળા આ લાલની રે’- એ ઢાળ. શોભે છે સારી શ્યામ સલુણા વરની ચુંદડી રે, ચુંદડી રંગે દીસે છે રૂપાળી રે.. શોભે ।। ૧ ।। ચુંદડી રંગે તે મોહ્યા મોટા મુનિ રે, દેખી અંક અલૌકી અનુપ રે.. શોભે ।। ૨ ।। ચુંદડી ભવ બ્રહ્માને ભાવી ઘણું રે, ચુંદડી સરાયે સુર નર ભૂપ રે.. શોભે ।। ૩ ।। ચુંદડી નયણા ભરીને નીરખી નારદે રે, સનકાદિકે કર્યો સતકાર રે.. શોભે ।। ૪ ।। ચુંદડી વલ્લભ ઘણી છે વ્યાસને રે, વાલમિકે વખાણી વારમવાર રે.. શોભે ।। ૫ ।। ચુંદડી શેષ વખાણે શારદા રે, નવ પામે તે પોતનો પાર રે.. શોભે ।। ૬ ।। ચુંદડી અંતર પ્રીતે જે ઓઢશે રે, તેને સ્વપને નહિ ગમે સંસાર રે.. શોભે ।। ૭ ।। ચુંદડી સારી સોયામણી રે, કયાર્ં અનેક જનના જો કાજ રે.. શોભે ।। ૮ ।। મળ્યા નિષ્કુળાનંદનો નાથજી રે, દયા કરીને આપી અમને આજ રે.શોભે ।। ૯ ।। read more
0 Views : 1653
વૃત્તિવિવાહ પદ:- ૪
(રાગ :- ધોળ) ‘વર લાડીલો આવ્યા તોરણે’- એ ઢાળ. ધન્ય ધન્ય દિન રળિયામણો, ધન્ય અવસર આજ રે; લગન લાડીલી મોકલે, વે’લા આવો મહારાજ રે. ।। ૧ ।। વા’લાજી વિલંબ ન કિજિયે રે, દિજે દરશન દાન રે; ભૂધર તમને ભેટતાં, વળે અમારા વાન રે. મન રે ।। ૨ ।। ઇચ્છે છે મળવા, નયણા જોવાને નાથ રે; શ્રવણ ઇચ્છે છે સુણવા, વા’લા મુખની વાત રે. ।। ૩ ।। સર્વે અંગે સ્વામી તમને, સ્પરશી પાવન કરું રે; પિયુજી વેલેરા પધારજો, આવો અંક જ ભરું રે. ।। ૪ ।। અવગુણ મારા અનેક છે, રખે તે સામું જોતા રે; અધમઉદ્ધારણ બિરુદ છે, રખે તે તમે ખોતા રે. ।। ૫ ।। બિરુદ સામુ જોઈ શ્યામળા, કરજયો અમારાં કાજ રે; શું કહીને સંભળાવીએ, સર્વે જાણો મહારાજ રે. ।। ૬ ।। થોડે લખ્યે ઘણું જાણજયો, દયા કરજો દયાળુ રે; જેમ જાણો તેમ જાણજયો, છૈયે તમારા પાળુ રે. ।। ૭ ।। છોડતાં છેક છૂટો નહિ, તે કેમ છાંડો મહારાજ રે; નિષ્કુળાનંદના નાથજી, બાંય ગ્રહ્યાની લાજ રે. ।। ૮ ।। read more
0 Views : 1499
