રાગ : પ્રભાતી
પદ-૧
કીજીયે ધ્યાન શ્રીધર્મના કુંવરનું, સર્વ પહેલાં ઊઠી પ્રાતઃકાળે;
નીરખીયે રૂપ નખશીખ મહારાજનું, વાસના અશુભતત્કાળટાળે. ૧
સંત હરિભક્ત સૌ ઊંઘ આળસ તજી. ચિંતવીએ ચરણ અતિ પ્રીત આણી;
નીરખીએ નખમણી સીમા શોભાતણી, દુર્લભ દેવને એમ જાણી. ૨
જમણા તે ચરણના અંગૂઠા ઉપરે, નખમાંહી ચિહ્ન તે જોઈ રહેવું;
ચિહ્ન રક્ત રેખા અતિ શોભતી, મન તેમાં લઈ પ્રોઈ દેવું. ૩
અંગૂઠા આંગળીની ઉપર કેશ છે, સૂક્ષ્મ ચિહ્ન છે ચાખડીનાં;
અંગૂઠા પાસેની આંગળીએ તીલ છે, પ્રેમાનંદની જોએલ આંખડીના. ૪
પદ-૨
મંગળમૂળ મહારાજના ચરણ છે, ચિંતવતાં ચિત્તમાં શાંતિ થાએ;
કામને ક્રોધ મદલોભ વ્યાપે નહિ, ઉરથકી સર્વ અજ્ઞાન જાએ. ૧
જુગલ પદતળ વિષે ષોડશ ચિહ્ન છે, નામ તેનાં હવે કહું વિચારી;
સ્વસ્તિક જવ જાંબુ ધ્વજ અંકુશ અંબુજ, અષ્ટકોણ વજ્ર ઊર્ધ્વરેખા પ્યારી. ૨
નવચિહ્ન ધારવા જમણા તે ચરણમાં, વામ પદમાં બીજાં સાત શોભે;
મીન ત્રિકોણને વ્યોમગોપદકળશ, અર્ધચંદ્ર ધનુષ્ય ચિત્ત લોભે. ૩
જમણા તે ચરણની આંગળી છેલીયે, તિલ એક અનુપમ આનંદકારી;
પાનિયું સુંદર ઘુંટીપિંડી પર, પ્રેમાનંદ તન મન જાય વારી. ૪
પદ-૩
નીરખતાં નાથની જાનું છબી જીવમાં, સુખ થાએ દુઃખસૌ દૂર વામે;
જમણા સાથળ વિષે ચિહ્ન એક અનુપમ, નીરખતાં ભક્ત મનમોદ પામે. ૧
કેળના સ્થંભ જેવા સાથળ સુંદર ગરુડની પીઠ પાવનકારી.
કટિતટ પીતપટ કસ્યો કરુણાનિધિ, શ્યામ શોભા કટિ લાગે પ્યારી. ૨
નલિનસમ નાભિ પર ત્રિવલીછબી ઉદરમાં, ઉત્રત ઉરમાંહી કેશ સોહે
બે સ્તન શ્યામ પર છાપના ચિહ્ન છે, તિલ એક ઉર વિષે ચિત્ત મોહે. ૩
ઉર વિષે કૌસ્તુભ શ્રીવચ્છ ચિહ્ન છે, વિણગુણ હારની શોભા સારી;
દક્ષિણ બાહુ તે નિકટ તિલ ચાર છે, પ્રેમાનંદ જોઈ જોઈ જાય વારી. ૪
પદ-૪
અશરણશરણ ભુજદંડ મહારાજના, ચિહ્ન તેમાં હવે કહું વખાણી;
ભુજામાં છાપનાં ચિહ્ન છે સુંદર, કહોણીયુ શ્યામ સુખધામ વાણી. ૧
પોંચાથી ઉપર છાપનાં ચિહ્ન છે, કાંડા છે કઠણ બળવાન ભારી;
કરભપર કેશ છે હથેળી રાતીયું, શ્યામ રેખા તેમાં ન્યારી ન્યારી. ૨
રાતી છે આંગળીયું રાતા છે નખમણિ, ઊપડતા તીખા તે જોયા જેવા;
એવા જે કરવર ધરત જન શિર પર, આતુર અભય વરદાન દેવા. ૩
જાનુપર્યંત ભુજ સરસ ગજસૂંઢથી, ભક્તને ભેટવા ઊભા થાએ;
એવા ઘનશ્યામની ભુજાછબી ઉપરે, પ્રેમાનંદ તનમન વારી જાએ. ૪
પદ-૫
ચિંતવીએ ચિહ્ન મહારાજના અંગમાં, ભક્તજન ભાવશું વારંવારે,
વામ ભાગે વળી કંઠે ભુજ વચ્ચે, ચૌદ તિલ સૂક્ષ્મ સરસ સાર. ૧
ડાબે પડખે વળી નવ તિલ નૌતમ, ત્રણ તિલ કુક્ષમાં કહું છું જોઈ,
એક તિલ અનુપમ કંબુકંઠ વચ્ચે, નીરખતાં ભક્તમન રહે છે મોહી. ૨
ચિબુક ને અધર પર કેશરેખા છબી, અધર પ્રવાળ જોઈ ચિત્ત લોભે;
કુંદની કળી સમ દીપે દશનાવળી, કનકની રેખામાંહી સરસ શોભે. ૩
દાઢમાં ચિહ્ન છે શ્યામ સોહામણું, મંદ મુખહાસ જોઈ લાજે કામ;
ઘેરે સાદે કરી બોલતા વચન હરિ, પ્રેમાનંદના સ્વામી ઘનશ્યામ, ૪
પદ-૬
વારી જાઉં વારણે વદનશશી ઉપરે, નીરખતાં નેણ નથી તૃપ્ત થાતાં;
અમૃતવૃષ્ટિ કરે તાપ તનના હરે, હરેહરે કહે હરિ છીંક ખાતાં. ૧
શોભા તે શી કહું નાસિકા શુકતણી, ગોળ કપોળ બહુ લાગે રૂડા;
નાસિકા ઉપર શિળીનાં ચિહ્ન છે, ચિંતવતાં ઘાટનવથાય કૂડા. ૨
જમણા કપોળમાં મોટો એક તિલ છે, તિલ એક મોટો ડાબે કાને;
જે જન નીરખીને ધારી લે ચિત્તમાં, તે ન પડે માયાકાળ પાને. ૩
કાન વીંધ્યા તેનાં ચિહ્ન છે સુંદર, ચંચળ દૃગમાંહી રેખા રાતી;
પ્રેમાનંદ અલીખંજન વારું લઈ, ઉપમા દેવા નથી બુદ્ધિ થાતી. ૪
પદ-૭
ભક્તજનરંજન ભૃકુટી ઘનશ્યામની, કામની જોઈ તુરત થાય ઘેલી;
ભૃકુટીને હેઠે ને નેત્રની ઉપર, રેખા ઊઠે અતિ રસ ભરેલી. ૧
ભાલ વિશાળમાં પંચ રેખા ઊઠે છે, ઊભી છે ને ત્રણ ચંદ્રાકારે;
જમણી કોરે એક ચિહ્ન છે ભાલમાં, ભક્તજન નીરખે વારંવારે. ૨
સુંદર મસ્તક શ્રીમહારાજનું, શિખા સુંદર જેમાં જોઈ જ રહીએ.
ત્રણ તિલ છે વળી શિખાને પાછળે, જમણે ભાગે તેને ધારી લઈએ. ૩
મોટો એક તિલ છે વામ વાંસામાંહી, મોટો એક કેશ છે તેની પાસે;
જમણા વાંસામાંહી આઘો તિલ છે, પ્રેમાનંદ નીરખતાં દુઃખ નાશે. ૪
પદ-૮
નખશીખ નીરખીને ચિહ્નવર્ણન કર્યાં, સંતહરિભક્તને નિત્ય ગાવા
ભક્તના ઉર વિષે શ્રીમહારાજની, સુંદર મૂર્તિ સાક્ષાત થાવા. ૧
પુષ્પનાં ભૂષણ વસન મહારાજનાં, એક પદમાં હવે કહું વખાણી;
ઉજ્જલ પાઘશિર શ્વેત પટકો ખભે, શ્વેત ધોતી પહેરી પ્રીત આણી. ૨
પુષ્પના હાર ઉરકંકણ પુષ્પનાં, પુષ્પનાં બાજુ તે બાંધ્યા બાહે;
પુષ્પના ગુચ્છ તે ખોસ્યા બે કાનમાં, તોરા લટકે સુંદર પાઘ માંહે. ૩
એ પદ જે કોઈ શીખે ને સાંભળે, એ છબીનું નિત્ય ધ્યાન ધરશે;
પ્રેમાનંદ કહે તેના ઉરમાં આવીને, સ્વામી સહજાનંદ વાસ કરશે. ૪
