શિષ્ય ઉવાચ :- દોહા :-
શિષ્ય કહે ખૂની ખરાં, મહાદુષ્ટ દુઃખ દેનાર ।।
નકી કાઢ્યાં ન નીસરે, કરું હું કોણ વિચાર ।। ૧ ।।
જૈયે તમે જણાવિયાં, તૈયે કર્યો તપાસ ।।
રૈયત તે રાજા થઈ, રાજા તે થયો દાસ ।। ૨ ।।
ભરાડી ભેળાં થયાં, તન માંહિ તસ્કર ।।
માલ મળ્યે મૂકે નહિ, લૂંટેરુ લશ્કર ।। ૩ ।।
એને ભરોંસે ભવ ગયો, કર્યો ન કોય વિચાર ।।
હજી છે કોય હરામના, ગુરુ કહો નિરધાર ।। ૪ ।।
સદ્ગુરુ ઉવાચ :- દોહા :-
વળતા સદ્ગુરુ બોલિયા, હજી અરિ છે એક ।।
સચેત થઈ તું સાંભળે, કહું કરી વિવેક ।। ૫ ।।
અશ્વનીકુમાર આવીને, ઘણો લિયે છે ગંધ ।।
તે ઉતારે અંતરે, બહુવિધ કરવા બંધ ।। ૬ ।।
સુગંધ દુગર્ંધ દો કહિયે, નાકે સૂંઘી સોય ।।
ઉતારી અંતરમાં, શુભ અશુભ દોય ।। ૭ ।।
ચૂવા ચંદન સુગંધી, સુગંધી અત્તર ધૂપેલ ।।
કર્પૂર અગર સુગંધી, સુગંધી તેલ ફુલેલ ।। ૮ ।।
અર્ધવાસ નાસા લિયે, નિત્યનિત્ય એહ અનુપ ।।
આણી મેલી અંતરે, સમજી સુખદ સ્વરૂપ ।।૯।।
ફૂલ તણી ફોર અતિ, જાણી જૂજવી જેહ ।।
ભરી સુગંધી ભીતરે, તોળી તપાસી તેહ ।।૧૦।।
ચંપા ચંબેલી જૂઈ જૂથિકા, ગેહેરી ગુલાબી વાસ ।।
ડોલરિયે દિશે ઘણી, પાનડી પરિમલ પ્રકાશ ।।૧૧।।
ગુલલાલા ગુલસોમના, ગુલદાવદી જે ફૂલ ।।
નરમાલિની નાસિકા, લીયે વાસ અમૂલ ।।૧૨।।
કમળ કેવડા કેતકી, પારિજાતક પીઆવાસ ।।
મરુવા સુગંધી મોગરા, પરિમલ કરે પ્રકાશ ।।૧૩।।
સુગંધી સહુ શોધીને, ઉતારી લઈ ઉર ।।
ભરી છે તે ભીતરે, નથી રાખી કોઈ દૂર ।।૧૪।।
અતિ સડેલો ઊંટિયો, કરક નરક વળી કુંડ ।।
આવે દેખી ઉબકો, ભાળે જયારે એહ ભૂંડ ।।૧૫।।
બહુ દુઃખદાયક દુગર્ંધી, નાકે જે ન સે’વાય ।।
તે પણ રહી તનમાં, દુરગંધી દલમાંય ।।૧૬।।
પશુ પંખી પન્નગની, નર નારીની નેક ।।
બોલી ખોળી બહુવિધે, રાખી એકોએક ।।૧૭।।
ગંધ સુગંધ ગણતાં, કેદિયે ન આવે પાર ।।
ઘાલી છે તે ઘટમાં, લઈ લઈ નાસાદ્વાર ।।૧૮।।
એમ સભર ભરાઈ રહ્યાં, શબ્દ સ્પર્શ રૂપ રસ ।।
ગંધ સુગંધી ઘરમાં, રહ્યાં વસી એકરસ ।।૧૯।।
કહ્યાં એહ તે કુસંગી, સતસંગી નહિ સોય ।।
ના’વે કેના નોરમાં, કરે ન કબજે કોય ।।૨૦।।
સહુ જાણે સત્સંગી થયા, ન રહ્યા કુસંગી કોય ।।
ફોગટ ફૂલ્યે ફૂલિયા, દેખ્યું નહિ દિલમાંય ।।૨૧।।
કામ ક્રોધ મદ લોભનું, મોહ માન મમતા મૂળ ।।
પંચ વિષયથી પ્રગટે, સહુ જનને બહુ શૂળ ।।૨૨।।
સત્વ રજ તમ કહિયે, એતો છે મહેમાન ।।
આવ્યા ગયા એ રહે, ન રહે નકી નિદાન ।।૨૩।।
હરખ શોક હાણ વૃદ્ધિ, તારું મારું તેહ ।।
પંચ વિષયથી પેખિયે, જીત્યા હાર્યા જેહ ।।૨૪।।
સુખી દુઃખી સંસારમાં, પંચ વિષયથી પ્રમાણ ।।
પેખી પર પોતા તણું, રહી છે ખેંચાતાણ ।।૨૫।।
પ્રતીતિ પરલોકની, મહા નીચને નોય ।।
સંકલ્પ સુખ થાવા તણો, કરે નહિ એહ કોય ।।૨૬।।
કીર્તિ સુણવા કાનમાં, અતિ ઘણો ઉત્સાહ ।।
સ્પર્શ લેવા શરીરમાં, ચિત્તમાં બહુબહુ ચાહ ।।૨૭।।
રૂપ જોવા નયનને, રસ લેવા રસનાયે ।।
સુગંધી લેવા નાકને, નથી આળસ કાંયે ।।૨૮।।
શિષ્ય જો જુગતે કરી, એહ ખળની ખળાઈ ।।
નવે એ નરસાં નીસર્યા, દેખી જો દિલ માંઈ ।।૨૯।।
એટલા સારુ નાથને, આવતાં અગમ થાય ।।
તું તો તલખે તેડવા, શિષ્ય સમજયા વિનાય ।।૩૦।।
સોરઠા:-
નાથે તિયાં ન અવાય, વરતે વિક્ષેપ જિયાં વળી ।।
તે તપાસ્ય તું તનમાંય, નેન રજ નવ રાખે રંચે ।।૩૧।।
ઇતિ શ્રીહૃદયપ્રકાશમધ્યે સદ્ગુરુશિષ્યસંવાદે નવમઃ પ્રસંગઃ ।।૯।।
