શિષ્ય ઉવાચ :- દોહા :-
શિષ્ય કહે સાચું સહી, મેં સમજાણું નહિ સોય ।।
તમે કહ્યે તપાસિયું, મારું ન મળે કોય ।। ૧ ।।
ઠગઠગ ઠગ એ ફાંસિયાં, શાહા જાણી કર્યો સાથ ।।
મોટા રણમાં રોળિયો, માર્યો ગયો અનાથ ।। ૨ ।।
એહ જેવાં હોય અંગમાં, ઓળખાવો મુને આજ ।।
નાથ તમારા હાથમાં, મારી છે ગુરુ લાજ ।। ૩ ।।
સદ્ગુરુ ઉવાચ :-– દોહા :-
એવું સુણી સદ્ગુરુ બોલિયા, સુણજે શિષ્ય સુધીર ।।
ત્વચા દ્વારે વો’રિયા, સ્પર્શ બહુ સમીર ।। ૪ ।।
સ્પર્શ સુખદ સંસારમાં, દીઠા સુણ્યા સોય ।।
પિંડ અંતર સ્પર્શ્યા વિના, મળ્યે મેલ્યા નહિ કોય ।। ૫ ।।
શીત ઉષ્ણ શરીરશું, પ્રીતે સ્પર્શ્યા જેહ ।।
ચર્મ મર્મ ચોખાં કરી, રાખ્યાં હૃદયે તેહ ।। ૬ ।।
નારી નાના બાળનો, સ્પર્શ તે સુખરૂપ ।।
કોમળ કાયા સ્પરશી, અંતર ઉતારી અનુપ ।। ૭ ।।
ગાદી તકિયા ગાદલાં, મશરુ કાં મખમલ ।।
લાસાં ગાલ-મસુરિયાં, ઓશિસાં અવલ ।। ૮ ।।
રૂડાં સહુ રેશમી, સુંવાળા સુખદેણ ।।
એનો સ્પર્શ પામતાં, કે’વા રે’ કાંયે કેણ ।।૯।।
સેજ સમારી સુમને, કોમળ કળી ફૂલ ।।
સ્પર્શ કર્યો સૂઈને, તે કેમ જાશે ભૂલ ।।૧૦।।
મંદ સુગંધ શીતળનો, સ્પર્શ્યો પંડ્યે પવન ।।
તેનું સુખ શરીરમાં, વીસરે નહિ કોય દન ।।૧૧।।
ચૂવા-ચંદન ચરચી, અત્તર ચોળ્યાં અંગ ।।
તેલ ફુલેલ તનમાં, સ્પર્શી પામે ઉમંગ ।।૧૨।।
લીસાં સુવાળાં લૂગડાં, ઝીણાં ઘાટાં જેહ ।।
જે જે સ્પશ્યાર્ં પિંડને, અંતર ઉતાર્યા એહ ।।૧૩।।
અતિ સુવાળાં સાવટુ, તેહ સ્પશ્યાર્ં ત્વચાય ।।
ભર્યા છે તેહ ભીતરે, સર્વે હૃદયા માંય ।।૧૪।।
વનવેલી પાત પાષાણનો, સ્પર્શ સુખ દુઃખદાઈ ।।
ગુણ સહિત ગ્રહણ કરી, રાખ્યાં હૃદયા માંઈ ।।૧૫।।
વ્યાળ વીંછી વિષ વહનિ, સ્પર્શે પીડા થાય ।।
એહ પણ સર્વે અંતરે, રાખ્યાં સમજી સદાય ।।૧૬।।
સ્પર્શ પશુ જાતનો, શુદ્ધ અશુદ્ધ સોય ।।
ઓળખી ઉતાર્યો અંગમાં, નિશ્ચે સંશય ન હોય ।।૧૭।।
અનેક વિધની ઔષધી, ગુણ જાણે જન જરૂર ।।
એક સ્પર્શે આનંદશું, એક પરહરે દૂર ।।૧૮।।
જળ ફળ જે જે જગતમાં, સ્પર્શ કર્યો પ્રમાણ ।।
એક સ્પર્શે પીડા ટળે, એક સ્પર્શે પ્રાણની હાણ ।।૧૯।।
એમ સ્પર્શ સર્વે શોધીને, ઉતાર્યા છે ઉર ।।
જડે નહિ જોતાં જાયગા, ભર્યા છે ભરપૂર ।।૨૦।।
અવિનાશી રહે એટલો, નથી માગ મગન ।।
સોય અગ્ર સૂનું નહિ, સર્વે વસ્યાં સઘન ।।૨૧।।
જયાં ઢેઢ ઢીમર ઢોલવી, ત્યાં વિપ્ર વસે કોણ વિધ ।।
કલાલ કસાઈ કાફરા, પાપી જયાં પ્રસિદ્ધ ।।૨૨।।
એહવા તારે અંતરે, આવી વસ્યા અઘવંત ।।
કહી દેખાડું કેટલાં, કહિયે ન આવે અંત ।।૨૩।।
ઇયાં નીરખવા નાથને, શિષ્ય ઇચ્છે છે શું જોય ।।
અશુદ્ધ એવા અંતરમાં, હરિનું દર્શન નો’ય ।।૨૪।।
ગંધ ગોબરવાડમાં, કાગા કરે કલોલ ।।
હંસ તિયાં હીસે નહિ, માને દુઃખ અતોલ ।।૨૫।।
જેહ એવાં તેવો તુજ છે, મળ્યો સમ સ્વભાવ ।।
અતિશે અવળું થયું, ન કર્યો તોયે અભાવ ।।૨૬।।
વણસમજે વિનતિ કરી, અમથો કરે અરદાસ ।।
નથી ઉધારો એહનો, પણ તું તારું તપાસ ।।૨૭।।
સોરઠા:-
તપાસી ન કર્યો તોલ, અંતરે નિરંતર અવલોકીને ।।
ખોયો જન્મ અમૂલ્ય, વણ વિચારે વાત ગઈ ।।૨૮।।
ઇતિ શ્રીહૃદયપ્રકાશમધ્યે સદ્ગુરુશિષ્યસંવાદે ષષ્ઠઃ પ્રસંગઃ ।।૬।।
